حق سکوت متهم در جریان دادرسی کیفری : جلوه ای عادلانه یا غیر عادلانه؟

چکیدهحق سکوت متهم در مراحل مختلف دادرسی، یکی از بارزترین حقوق متهم در اسناد بین الملل و همچنین نظام حقوقی اکثر جوامع به حساب می آید که بر اساس آن، متهم حق دارد پاسخ سوالات مقام قضایی را ندهد و سکوت کند. با استناد به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر که نوعی مطالعه توصیفی _ تحلیلی قلمداد می گردد، تلاش نموده است تا با تکیه بر روش تطبیقی به این پرسش اساسی پاسخ دهد که حق سکوت متهم در جریان دادرسی در حقوق کیفری افغانستان و ایران چگونه قابل بررسی و مداقه بوده است؟ چرا که می توان اذعان نمود که یکی از جلوه های عادلانه متهم در جریان دادرسی حقوقی، برخورداری از حق سکوت می باشد؛ جلوه ای که هم در اسناد و رویه های بین المللی به آن اشاره شده است و هم در سطح ملی. در نهایت با استناد به یافته های این تحقیق می توان اذعان نمود که با بررسی و تبیین قوانین کیفری افغانستان نظیر ماده ۳۰ قانون اساسی و فقره های ۶ و ۷ ماده پنجم قانون اجراآت جزایی موقت؛ و قوانین کیفری ایران از جمله اصول ۳۷ و ۳۸ قانون اساسی، مواد ۲ تا ۴ و همچنین ماده ۶۰ آیین دادرسی کیفری و ماده ۱۹۷ قانون آیین دادرسی مدنی مشخص گردید که در قوانین کیفری هر دو کشور با تکیه بر مبانی و اصولی چون رعایت شان و کرامت انسانی، برائت، تساوی سلاح ها، ممنوعیت خود متهم سازی و آزادی اشخاص به حق سکوت متهم توجه و تاکید شده است و از نظر آنها اعمال هرگونه عملی که موجب عدم تحقق یا زیر سوال رفتن این حق برای متهم گردد، غیر قانونی و دور از شان و کرامت انسانی می باشد.

کلیدواژه ها:

حق سکوت ، متهم ، دادرسی ، افغانستان ، ایران