بررسی و ارزیابی میزان میزان فرونشست خط ریلی (مطالعه موردی: محور همدان-سنندج)

زمینه و هدف: پدیده فرونشست زمین به دلایل مختلف از جمله برداشت بیش از حد منابع آب زیرزمینی و تغییرات جوی سبب بروز مشکلات و معضلات فراوان در زمین های کشاورزی، جاده ها ، خطوط انتقال نیرو و انرژی شده است. در دهه اخیر فرونشست به عنوان یک مخاطره ژئومورفیک در بخش وسیعی از دشت های ایران از جمله دشت اردبیل در حال وقوع است. افزایش روز افزون نیاز بشر به منابع آب در سال های اخیر، باعث افزایش بهره برداری از منابع آب سطحی و زیرزمینی شده است. یکی از مخاطرات پیش روی دشت های کشور، مخاطره فرونشست می باشد.روش بررسی: در این پژوهش از داده های ماهواره ی سنتینل ۱ و به کمک تکنیک تداخل سنجی رادار دهانه ترکیبی (InSAR) نرخ فرونشست سالانه زمین در استان همدان-سنندج (خط ریل دهگلان-قروه و همدان-بهار) مورد بررسی قرار گرفته است. برای اطمینان از صحت نتایج حاصل از پردازش تصاویر ماهواره ای، از اطلاعات هیدرولوژی شامل تراز آب پیزومترهای منطقه استفاده شده است.یافته ها و نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از پردازش تصاویر تداخل سنجی در منطقه مورد مطالعه شاهد فرونشست هستیم. محدوده ی فرونشست مشاهده شده حاصل از پردازش InSAR نشان می دهد که بیشترین نشست در مناطق با تراکم بالای تعداد چاه و لایه های ضخیم رس اتفاق افتاده است. در نهایت نتایج تداخل سنجی راداری میزان فرونشست در محدوده دهگلان-قروه را به ترتیب ۰.۱۷، ۱ و ۱.۵ میلیمتر در سال نشان می دهد. در ادامه با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی GIS مخاطرات ناشی از فرونشست در منطقه تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان می دهد سازه های مهم و استراتژیک در معرض خطر فرونشست قرار دارند.

کلیدواژه ها:

فرونشست ، تصاویر راداری ، سنندج-همدان ، خطوط ریلی