نقش آموزه های دینی در تربیت شهروندی دانش آموزان: تبیین دیدگاه معلمان و متخصصان تعلیم وتربیت

هدف پژوهش حاضر تبیین دیدگاه معلمان ابتدایی و متخصصان ­تعلیم­ و­تربیت از نقش آموزه ­های دینی در تربیت­ شهروندی دانش ­آموزان در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲، بود. رویکرد پژوهش کیفی به شیوه تحلیل مضمون بود. مشارکت­ کنندگان پژوهش معلمان دوره ابتدایی شهرستان مرودشت و متخصصان تعلیم ­وتربیت دانشگاه شیراز بودند که ­به­ صورت هدفمند (۱۴ معلم ابتدایی و ۶ متخصص تعلیم­ و­تربیت)، با شیوه معیار اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. روش تجزیه­ و­تحلیل داده ها، تحلیل مضامین اتراید­ استرلینگ (۲۰۰۱) بود که منجر به شناسایی مضامین فراگیر، سازمان­ دهنده و پایه شد. اعتبار یافته ها از روش ساخت مسیر ممیزی و مطابقت دادن با اعضا به دست آمد. نتایج به دست آمده از مصاحبه­ ها شامل ۱۲۴ مضمون پایه، از­جمله ارتقا امیدواری، امانت­داری، رازداری، پرهیز از قضاوت عجولانه، احترام و ادب، حفظ محیط زیست، رعایت قوانین کشور،  امربه ­معروف و نهی ­از­منکر، توجه به سلامت روح و جسم و شش مضمون سازمان­ دهنده بعد اول شامل «اعتقادی­ اخلاقی»، «اجتماعی ­ سیاسی»، «اقتصادی ­ حرفه ­ای»، «زیبایی­ شناختی ­ هنری»، «زیستی ­ بدنی» و «علمی ­ فناورانه» متناسب با ساحت ­های سند تحول بنیادین و ۱۸ مضمون سازمان­ دهنده بعد دوم برمبنای طبقه ­بندی هر ساحت در سه بعد «شناختی»، «عاطفی» و «رفتاری» و درنهایت، یک مضمون فراگیر باعنوان دین و شهروندی بود. نتایج به دست آمده در خصوص نقش دین در تربیت شهروندی، حاکی از نگاه جامع و عمیق آموزه ­های دینی در چگونگی تربیت شهروندی در ابعاد فردی­ اجتماعی بود که باید مورد­توجه متخصصان، معلمان، برنامه­ ریزان و والدین قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

آموزه های دینی ، تربیت شهروندی ، دین ، دانش آموزان ابتدائی ، ساحت های تعلیم وتربیت