تاثیر تنش شوری و برخی بهبوددهنده ها بر محتوای آنتی اکسیدانی گیاه کاملینا (Camelina sativa (L.) Crantz)

گیاه کاملینا (Camelina sativa) گیاهی گل دار از تیره کلمیان Brassicaceae است. این گیاه متحمل به سرما و دارای ارزش غذایی بالا و گیاهی چند منظوره است. تنش شوری یک مشکل در حال گسترش در زمین های کشاورزی ایران و جهان است که رشد و نمو گیاهان را کاهش می دهد. اینکه این گیاه نسبت به تنش شوری چه واکنشی دارد و چگونه می شود مقاومت آن را بهبود بخشید در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است. بهبوددهنده های مختلفی برای افزایش مقاومت در برابر تنش ها توصیه شده است. در این پژوهش بر روی گیاه کاملینا، کیتوزان و آهن همراه با شوری اعمال شده است. کیتوزان از ترکیباتی است که سبب تحریک سیستم ایمنی گیاه جهت محافظت در برابر عوامل تنش زا می شود و عنصر آهن نیز در ساختار سیتوکروم ها، در فتوسنتز و تنفس، در تثبیت N۲ نقش مهمی دارد. جهت عملی کردن این پژوهش، این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های تصادفی با سه تکرار در دانشگاه خوارزمی در سال ۱۴۰۲ انجام شد. در پژوهش حاضر سطوح شوری ۰، ۸، ۱۲ دسی زیمنس بر متر معادل ۰، ۱۲/۵، ۶/۷ گرم بر لیتر کلرید سدیم مورد بررسی قرار گرفت و تیمار کیتوزان با غلظت های صفر، ۲/۰ و ۴/۰ گرم بر لیتر و آهن نیز با غلظت های صفر، ۳ و ۶ گرم بر لیتر و برهمکنش غلظت های مختلف آن ها، جهت بهبود رشد مورد بررسی قرار گرفت. در پی تنش شوری آنتی اکسیدان های آنزیمی مختلف واکنش متفاوتی از خود نشان دادند. فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز در پی افزایش تنش شوری و در مقایسه با شاهد ابتدا افزایش و سپس کاهش پیدا کرد. فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز در مقایسه با شاهد در ابتدا افزایش داشته و در ادامه تغییرات چندانی ثبت نکرد و فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز (PAL) با افزایش تنش شوری در مقایسه با شاهد افزایش یافت. در بررسی همزمان اثر الیسیتور کیتوزان و عنصر آهن و تنش شوری مشاهده شد که الیسیتور کیتوزان با افزایش فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز، رنگیزه های فتوسنتزی، وزن تر اندام هوایی و کاهش مالون دآلدهید، آب اکسیژنه، آسکوربات پراکسیداز و آنتوسیانین موجب بهبود شرایط تنش گردیده که این امر این نشان دهنده آن است که اثر الیسیتور و عنصر آهن بر تنش شوری بهبود­دهنده بوده است.

کلیدواژه ها:

Ascorbate peroxidase ، Camelina ، Chitosan ، Iron ، Phenylalanine ammonia-lyase ، Salt ، آسکوربات پراکسیداز ، آهن ، شوری ، کاملینا ، کیتوزان