مدیریت واحدهای تحقیق و توسعه در واحدهای تولیدی

با توجه به نقش تحقیق و توسعه در برنامه سامان دهی صنعتی کشور تاکنون اقداماتی در رابطه با ایجاد مراکز R&D به منظور ایجاد و گسترش اطلاعات مورد نیاز بخشهای مختلف صنعتی انجام نگرفته که در سالهای اخیر طی بخشنامه های وزارت صنایع، کارخانه های تحت پوشش در سراسر کشور نیز موظف و تشویق به تاسیس این گونه واحدها می شوند. توجه به حجم سرمایه گذاری های به عمل آمده در بخش صنعت که به نوعی توسعه و پیشرفت اقتصادی کشور نیز متاثر از آن می باشد، ضرورت و علاوه دلیل ارائه پروژه ها و بررسی های کارشناسی را توجیه می نماید. ذهنیت نظام تولیدی در بخش صنعت اغلب معطوف به ملاحظاتی از قبیل کسب سود بیشتر، رقابت، بازاریابی و اصولا پیشی گرفتن از رقباست و از طرقی بخش صنعت نیازمند مجموعه ای از خدمات فنی و مدیریتی است تا بتواند بدان وسیله مشکلاتی که به آن مواجه است را برطرف کند و شاید هم در اکثر مواقع چندان علاقه ای به پژوهش های وقت گیر و بلند مدت نداشته باشد. مراکز پژوهشی بنیادی به خاطر ماهیت کارشان اصولا فاقد عوامل لازم جهت برخورد با چنین مسائل فوری بخش صنعت هستند. بدیهی است عدم استفاده بخش صنعت از بخش پژوهش به دلیل عدم وجود ارتباط لازم بین دانشگاه و صنعت بوده و پر کردن این خلا و ایجاد ارتباط منسجم، تنها با ایجاد واحدهای R&D و مدیریت موثر برآنها امکان پذیر است. گرچه در کشورهای در حال توسعه و از جمله درکشور خودمان فعالیت های تحقیق و توسعه در بخش صنعت اعم از دولتی و خصوصی نیز انجام می گیرد، اما هنوز شناخت کافی از «عوامل مهم در ارتقای مدیریت واحدهای تحقیق و توسعه» در دسترس نمی باشد. در این نوشتار سعی بر آن است تا ضمن بیان تعریف مدیریت R&D به بررسی عوامل موثر در ارتقای مدیریت و گسترش فعالیتهای تحقیق و توسعه در واحدهای تولیدی کشور در قالب عوامل درون و برون سازمانی بپردازند. به موازات بیان عوامل، با ارائه جمع بندی مطالعات، چند پیشنهاد به عنوان ساز و کارهای اجرایی و کاربردی ارائه می گردد. مجددا بیان این نکته حائز اهمیت است که در صنعت موجود کشور نیز پرداختن به اینگونه بررسی ها بیشتر از آن جهت ضروری است که صنایع کشوربتوانند فعالیت های تحقیقاتی خود را با پیشرفت های آتی هماهنگ ساخته تا بدین وسیله از فاصله فزاینده بین صنعت داخلی و صنایع مشابه جهانی تا اندازه ای کاسته شود.