تحلیل عروض و معیت با توجه به تقسیم اضافه به عقلی و وجودی در فلسفه ابن سینا

اضافه در حکمت سینوی به اضافه وجودی و عقلی تقسیم می شود. اضافه وجودی اضافه ای است که در خارج تحقق دارد. این تحقق خارجی مستلزم این است که عارض شدن اضافه بر موضوع و معیتش با طرف دیگر از اوصاف خارجی باشد و به دلیل لزوم تسلسل، این امر محال است و محال بودنش، محال بودن اضافه وجودی را به دنبال دارد. در این پژوهش، با تجزیه و تحلیل پاسخ­های ابن سینا این نتیجه به دست می­آید که از طرفی، او عروض را برای اضافه وجودی اضافه ای خارجی می داند که به نفس ذاتش عارض است، نه به واسطه عروضی دیگر، تا تسلسل لازم آید و از طرف دیگر، باور دارد معیت یک ویژگی ذاتی برای وجود اضافه است؛ بنابراین، وجود اضافه امری غیرقائم به ذات معرفی می شود. این نوع وجود که تمامی اشیاء را با یکدیگر مرتبط و متصل میکند، از علاقه ای حکایت دارد که در ماهیت اضافه نهفته است و در ذهن و در خارج جعل میشود و بر همین اساس، رابطه بین موجودات در عقل و خارج را نوعی عینیت میبخشد.

کلیدواژه ها:

اضافه خارجی ، اضافه عقلی ، معیت ، عروض ، ابن سینا