اولویت های سازگاری با کم آبی در مناطق خشک از دیدگاه ذی نفعان محلی-منطقه تایباد در شمال شرق ایران

تغییرات اقلیمی و رشد فزاینده جمعیت، مشکل کمآبی در مناطق خشک را به چالش جدی برای پایداری بسیاری از سکونتگاهای انسانی تبدیل کرده است. بررسی دیدگاه ها و اولویت های ذی نفعان محلی نقش کلیدی در موفقیت برنامه های سازگاری با کم آبی بر عهده داشته و در مطالعات پیشین کمتر مورد توجه و بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر با بهره گیری از روششناسی کیو به تحلیل راهکارهای سازگاری با کمآبی در شهرستان تایباد از دیدگاه کنشگران کلیدی پرداخته است. به این منظور ابتدا فضای گفتمان راهبردهای سازگاری محلی از طریق تحلیل محتوای ۲۰ مصاحبه با خبرگان محلی ایجاد شد که پس از پالایش و دسته بندی ۳۰ گزاره کلیدی راهکار سازگاری با کمآبی در قالب ۶ مولفه محوری دسته بندی شد. سپس گزاره های منتخب با استفاده از جدول کیو توسط ۳۵ نفر از کنشگران محلی که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، اولویتبندی شد. در نهایت داده های جمع آوری شده در نرمافزار KADE با روش تحلیل مولفه های اصلی PCA و چرخش واریماکس تحلیل شدند. براساس یافته های پژوهش تاکید بر فعالیتهای آموزشی-ترویجی، مداخلات نهادی و مدیریت مصرف منابع آب به ترتیب سه دیدگاه محلی راهکارهای سازگاری با کمآبی را تشکیل می دهند که توسعه و تسهیل مشاغل غیرکشاورزی و تقویت نهادهای ارتقای راندمان و بهره وری منابع آب پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

کم آبی ، سازگاری ، روش کیو ، شهرستان تایباد