تحلیل تغییرات فصلی در تنوع، تراکم و پراکنش کرم های پرتار در رودخانه بهمنشیر

منطقه مورد مطالعه رودخانه بهمنشیر واقع در جنوب غربی ایران و در شهرستان آبادان از استان خوزستان است. به منظور بررسی کرم های پرتار این منطقه، نمونه برداری ها در دو بازه زمانی بهمن ماه ۱۳۹۴ و شهریور ۱۳۹۵ در پنج ایستگاه در طول رودخانه بهمنشیر انجام شد. برای جمع آوری نمونه ها از دستگاه گرب ون وین استفاده شد و در هر ایستگاه نمونه برداری ها با سه بار تکرار صورت گرفت. فاکتورهای محیطی شامل اکسیژن محلول، اسیدیته، دما، هدایت الکتریکی و شوری اندازه گیری شد. همچنین آنالیز رسوبات بستر از نظر دانه بندی و درصد مواد آلی کل در هر ایستگاه انجام گرفت. در این مطالعه، ۹ گونه از ۶ خانواده شناسایی شد که در میان آن ها خانواده Nereididae با سهم ۳۳ درصدی، متنوع ترین و متراکم ترین خانواده بود. گونه های غالب شناسایی شده شامل Nereis diversicolor، Hypania invalida و Neanthes kerguelensis بودند. میانگین تراکم کلی پرتاران در فصل تابستان ۴۹/۹۹ فرد در مترمربع و در فصل زمستان ۹۱/۷۹ فرد در مترمربع ثبت شد. شاخص تنوع شانون در دامنه ۱. ۰۵ تا ۱. ۷۵ و شاخص مارگالف در بازه ۰. ۳۹ تا ۰. ۹۳ محاسبه شد که نشان دهنده فقر تنوع زیستی منطقه است. شاخص تراز زیستی در بین ایستگاه ها و فصول تفاوت قابل توجهی نداشت که این امر به تراکم پایین و تنوع کم منطقه نسبت داده می شود. غالبیت گونه ها در فصل تابستان بیشتر از زمستان مشاهده شد. بر اساس نتایج همبستگی، در فصل تابستان شوری، هدایت الکتریکی و درصد مواد آلی کل با میانگین تراکم کلی پرتاران رابطه مثبت و معنی داری داشتند. در فصل زمستان نیز اکسیژن محلول، دانه بندی و درصد مواد آلی کل رابطه مثبت و مستقیمی نشان دادند.

کلیدواژه ها:

پرتاران ، شناسایی ، تنوع ، رودخانه بهمنشیر.