گونه شناسی و مدل یابی احکام خوردن و آشامیدن جهت استنباط فقه تربیتی

نگاه قرآن به احکام خوردن و آشامیدن تنها محدود به حرمت و حلیت نیست؛ بلکه با روی کرد تربیتی و در راستای تقرب به خداوند و تعالی و کمال جایگاه انسانی است. شناخت و فهم این نگاه قرآنی، مقدمه ای است برای ورود به مباحث فقه تربیتی که یکی از عرصه های پژوهشی نوظهور است و به بایدها و نبایدهای شرعی موثر در امر تربیت می پردازد. هدف پژوهش حاضر، شناخت گونه های احکام مرتبط با خوردن و آشامیدن در قرآن، جهت استخراج مدل توصیفی آن ها و دریافت دلالت های مرتبط تربیتی است. برای دست یابی به این منظور و به دلیل چندوجهی بودن مقاله حاضر، روش پژوهش، ترکیبی از مراحل پدیدارشناسی توصیفی در مرحله رجوع به آیات قرآن، تحلیل و کدگذاری داده ها به شیوه استراتژی داده بنیاد با نرم افزار MAXQDA در سه بخش کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی و روش استنتاج از مبانی در بخش دلالت های تربیتی برای دروس تخصصی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ۵۹ کد باز در رابطه با فقه اکل و شرب در آیات قرآن وجود دارد که در قالب سه کد انتخابی (مطلوب و ممدوح، مباح و واجب و مذموم و حرام) دسته بندی شده اند. سه دسته فوق در مرحله بعد در هر بخش به دو کد محوری، اکل و شرب تقسیم بندی شده اند. در نهایت، داده های پژوهش در قالب هشت اصل تربیتی مورد استنباط قرار گرفته اند.

کلیدواژه ها:

گونه شناسی ، مدل یابی ، فقه تربیتی ، احکام اکل و شرب