مقایسه ژئوشیمیایی نفت مخزن آسماری میادین نفتی پارسی، پازنان و رگ سفید در فروافتادگی دزفول جنوبی با استفاده از زیست نشانگرها

نفت مخازن آسماری در ۳ میدان فرو بار دزفول جنوبی شامل میدانهای نفتی: پارسی، پازنان و رگ سفید مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه های مقدماتی شامل مراحل آسفالتن گیری و کروماتوگرافی ستونی بر روی نمونه های نفتی انجام و درصد اجزای مختلف هیدروکربنی (سیرشده، آروماتیک، رزین و آسفالتین) در آنها مشخص شد. نتایج حاصل در این مرحله نشان داد که ترکیب  هیدروکربن سیرشده در نمونه های نفتی پارسی و پازنان، درصد وزنی بیشتری نسبت به دیگر اجزا دارد. در حالی که ترکیب غالب در نمونه نفتی رگ سفید جزء آروماتیک می باشد. در ادامه با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی (GC)، توزیع و فراوانی آلکانهای نرمال و ایزوپرنوییدهای پریستان و فیتان مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج نشانگر آن بود که نفتهای مورد مطالعه، در محیط کاهنده و از گیاهان دریایی مشتق شده اند. بر اساس نسبتهای ایزوپرنوییدهای پریستان و فیتان به آلکانهای نرمال همجوارشان یعنیC۱۷  و C۱۸ ، مشخص شد که این نفتها دارای رسش گرمایی بالایی بوده و تحت تاثیر فرایندهای تخریب زیست شناختی قرار نگرفته اند. همچنین با استفاده از نسبتهای مذکور مشخص شد که نمونه های مورد مطالعه از رسوبات دریایی مشتق گردیده و طبعا کروژن نوع ІІ  کروژن شناخته شده در آنهاست.  بررسی استرا نهای C۲۷، C۲۸ و C۲۹ و هوپانها به وسیله کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی (GC-MS) صورت پذیرفت. حضور زیست نشانگر الئینان در هوپانوگرام هرسه نمونه نفتی مورد آزمایش، یکی از مهم ترین نتایج به دست آمده است که سن سنگ منشا کرتاسه پسین و یا جوان تر(سازند پابده) را برای این نمونه ها پیشنهاد می نماید. مقادیر ارجحیت فرد کربنی( CPI ) نزدیک به یک، غلظت بالای هوپانهای Ts و Tm و همچنین  نبود زیست نشانگر مورتان، نشانگر رسش گرمایی بالا برای نفتهای مورد بررسی است. در نهایت می توان چنین نتیجه گرفت که میدانهای نفتی مورد مطالعه دارای منشا و محیط ته نشست مواد آلی تولید کننده نفت یکسان بوده و در یک خانواده نفتی قرار می گیرند.

کلیدواژه ها:

مقایسه نفت- نفت ، زیست نشانگر ، مخزن آسماری ، فروافتادگی دزفول جنوبی ، کروماتوگرافی گازی طیف سنجی جرمی