تحلیل چگونگی تطبیق روایت های تاویلی داستان ابراهیم در قرآن بر اهل بیت*

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 146

فایل این مقاله در 32 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HADITH-16-2_012

تاریخ نمایه سازی: 28 دی 1403

چکیده مقاله:

هنگام مواجهه با روایت های تفسیری اهل بیتb ذیل آیات مربوط به قصه ابراهیمR شاهد تطبیق تاویل آیه به اهل بیتb هستیم. این پژوهش برای دستیابی به ارتباط بین ظاهر الفاظ آیه و معانی پنهان آن با استفاده از منابع کتابخانه ای به روش توصیفی تحلیلی الفاظ آیه را با تطبیق های واردشده در روایت های تاویلی مورد بررسی قرار داده و به این نتایج دست یافته است که: ۱. برخی عناصر قصه که مفهوم مفرداتی به آن اشاره دارد مانند اهل، ثمرات، ابن، طائفین و کلمات به دلالت مطابقه بر مصادیق متعددی صدق می کند که مصداق اکمل آن اهل بیتb هستند و ارتباط بین معنای ظاهری و باطنی بسیار نزدیک است؛ ۲. در مواردی مفهوم ترکیبی مانند شیء پنهان، قضاء تفث و ذبح عظیم در لایه های عمیق تری از معنای باطنی همچنان به دلالت مطابقه بر امام صدق می کند؛ ۳. در تاویل نقل شده از بیماری ابراهیمR ابتدا به دلالت التزام به وجود علت پی می بریم و سپس به دلالت مطابقه آن علت را بر مصیبت امام حسینR تطبیق می دهیم. همچنین سرد شدن آتش که بر فرد خارجی تطبیق داده نشده بلکه به یک امر کلی تطبیق داده شده است، نیاز به مقدمات و استدلال دارد؛ درنتیجه از موارد دلالت التزامی غیر بین است. این مورد نیز از لایه های عمیق تری از باطن یک امر کلی خبر می دهد که تامل عقلی بیشتری نیاز دارد تا فهم کلام معصومR در رابطه با آیه روشن گردد.

نویسندگان

کاوس روحی برندق

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

زهرا اسعدی سامانی

دانش آموخته دکتری گروه تفسیر تطبیقی، موسسه آموزش عالی حوزوی رفیعه المصطفی، تهران، ایران

علی غضنفری

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • آلوسی، سید محمود. (۱۴۱۵ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم. ...
  • ابن اثیر، مبار ک بن محمد. (۱۳۶۷ش). النهایه فی غریب ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی. (۱۳۷۶ش). الامالی. تهران: کتابچی ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی. (۱۳۹۸ش). التوحید. قم: جامعه مدرسین ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی. (۱۳۶۲ش). الخصال. قم: انتشارات جامعه ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی. (۱۳۸۵ش). علل الشرایع. قم: کتاب ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی. (۱۳۷۸ش). عیون اخبار الرضاR. تهران: ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی. (۱۳۹۵ش).کمال الدین و تمام النعمه. ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی. (۱۴۰۳ق). معانی الاخبار. قم: دفتر ...
  • ابن فارس، احمد. (۱۴۰۴ق). معجم مقاییس اللغه. قم: مکتب الاعلام ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم. (۱۴۱۴ق) .لسان العرب. بیروت: دار ...
  • ازهری، محمد بن احمد. (۱۴۲۱ق). تهذیب اللغه. بیروت: دار احیاء ...
  • استرآبادی، شرف الدین. (۱۴۰۹ق). تاویل الآیات الظاهره. قم: دفتر انتشارات ...
  • اسعدی، محمد. (۱۳۹۹ش). مطالعه حدیثی تفسیری آیه "قضاء تفث" با ...
  • انصاریان، نسرین، و فلاحی قمی، محمد. (۱۳۹۹ش). موضوع له حقیقی ...
  • بابایی، علی اکبر. (۱۳۹۴ش). قواعد تفسیر قرآن. تهران: سمت ...
  • بحرانی، سید هاشم.( ۱۴۱۶ق). البرهان فی تفسیر القرآن. تهران: بنیاد ...
  • بغوی،حسین بن مسعود. (۱۴۲۰ق). معالم التنزیل فی تفسیر القرآن. بیروت: ...
  • بهجت پور، عبدالکریم. (۱۳۹۱ش) . تفسیر فریقین. قم: آثار نفیس ...
  • بیضاوی، عبدالله بن عمر. (۱۴۱۸ق). انوار التنزیل و اسرار التاویل. ...
  • تفتازانی، مسعود. (۱۳۷۴ق). المطول فی شرح تلخیص المفتاح. تهران: مکتبه ...
  • حائری، محمدحسین. (۱۴۰۴ق). الفصول الغرویه. قم: دار احیاء العلوم الاسلامیه ...
  • حسین پوری، امین. (۱۳۹۱ش). تاویل قرآن به مقامات اهل بیت؛ ...
  • جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۷ش). تسنیم تفسیر قرآن کریم. قم: مرکز ...
  • جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۹۱ش). درس خارج تفسیر ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد. (۱۳۷۶ش). الصحاح تاج اللغه و صحاح ...
  • خمینی، روح الله. (۱۳۸۲ش). تهذیب الاصول. قم: دارالفکر ...
  • خمینی، روح الله. ( ۱۳۷۶ش). مصباح الهدایه الخلافه و الولایه.تهران: ...
  • راغب اصفهانی، حسین. (۱۴۱۲ق). المفردات فی الفاظ القرآن. بیروت: دارالقلم ...
  • راوندی، قطب الدین. (۱۴۰۹ق). قصص الانبیاء. مشهد: مرکز پژوهش های ...
  • رستمی، علی اکبر. (۱۳۸۰ش). آسیب شناسی و روش شناسی تفسیر ...
  • رشتی، میرزا حبیب الله. (بی تا). بدائع الافکار. قم: موسسه ...
  • روحی، کاووس. (۱۳۹۴ش). تحلیل فقه الحدیثی مفهوم احادیث دال بر ...
  • روحی، کاووس. (۱۴۳۷ق). نسبه الکذب الی الانبیاءفی القرآن الکریم؛ نقد ...
  • زمخشری، محمد. (۱۴۰۷ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون ...
  • سجادی زاده، سید علی، و میرزائی، مصطفی. (۱۳۹۶ش). نقد و ...
  • شاکر، محمدکاظم. (۱۳۷۶ش). روش های تاویل قرآن. قم: دفتر تبلیغات ...
  • شیروانی، علی. (۱۳۸۵ش). تحریر اصول فقه. قم: دارالعلم ...
  • صاحب، اسماعیل بن عباد. (۱۴۱۴ق). المحیط فی اللغه. بیروت: بی ...
  • صفار، محمد بن حسن. (۱۴۰۴ق). بصائر الدرجات فی فضائل آل ...
  • طباطبائی، حیدر. (بی تا). پژوهشی تطبیقی پیرامون بطون قرآن. انتشارات ...
  • طباطبائی، محمدحسین. (۱۴۱۷ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: موسسه الاعلمی ...
  • طبرسی، احمد بن علی. (۱۴۰۳ق). الاحتجاج علی اهل اللجاج. مشهد: ...
  • طریحی، فخرالدین. (۱۳۷۵ش). مجمع البحرین. تهران: مرتضوی ...
  • طیب، عبدالحسین. (۱۳۸۷ش). اطیب البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ...
  • عضیمه، صالح. (۱۳۸۰ش). معناشناسی واژگان قرآن. چ ۱. مشهد: آستان ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود. (۱۳۸۰ش). کتاب التفسیر. تهران: چاپخانه علمیه ...
  • فخر الدین رازی، محمد بن عمر. (۱۴۲۰ق). مفاتیح الغیب. چ۳. ...
  • فیض کاشانی، ملامحسن. (۱۴۱۵ق). تفسیر الصافی. تهران: انتشارات صدر ...
  • قرشی، علی اکبر. (۱۳۷۷ش). احسن الحدیث. تهران: بنیاد بعثت ...
  • قرطبی، محمد بن احمد. (۱۳۶۴ش). الجامع لاحکام القرآن. تهران: ناصرخسرو ...
  • قمی، علی بن ابراهیم. (۱۳۶۷ش). تفسیر قمی. قم: دارالکتاب ...
  • قمی، ابن قولویه. (۱۳۵۶ش). کامل الزیارات. نجف: دارالمرتضویه ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب. (۱۴۰۷ق). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • مجلسی، محمدباقر. (۱۴۰۳ق). بحار الانوار. بیروت: دار احیاء التراث العربی ...
  • مجلسی، محمدباقر. (۱۴۰۴ق). مرآه العقول فی شرح اخبار الرسول۲. تهران: ...
  • مسعودی، عبدالهادی. (۱۳۹۵ش). تفسیر روایی جامع. قم: دارالحدیث ...
  • مصطفوی، حسن. (۱۳۶۸ش). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارت ...
  • مظفر، محمدرضا. (بی تا). المنطق. قم: دارالعلم ...
  • مظفر، محمدرضا. (۱۳۷۰ش). اصول الفقه. قم: دفتر تبلیغات اسلامی ...
  • معرفت، هادی. (۱۳۷۹ش). علوم قرآنی. تهران: موسسه فرهنگی التمهید ...
  • مکارم شیرازی، ناصر. (۱۳۷۴ش). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامی ...
  • نیشابوری، نظام الدین حسن. (۱۴۱۶ق). تفسیر غرائب القرآن و رغائب ...
  • نعمانی، محمد بن ابراهیم. (۱۳۹۷ش). الغیبه للنعمانی. تهران: نشر صدوق ...
  • هلالی، سلیم بن قیس. (۱۴۰۵ق). کتاب سلیم بن قیس الهلالی. ...
  • The Holy Quran ...
  • Alousi, M. (۱۹۹۴). Ruh al-Ma'ani fi Tafsir al-Qur'an al-Azeem. Beirut: ...
  • Ansarian, N. & Falahi Qomi, M. (۲۰۲۰). The real topic ...
  • Asadi, M. (۲۰۱۹). An interpretive hadith study of the verse ...
  • Astrabadi, Sh. (۱۹۸۸). Taweel Al-Ayat al-Zahir. Qom: Publications Office of ...
  • Ayashi, M. (۲۰۰۱). Ketab Al-Tafsir. Tehran: Ilamieh printing house. [In ...
  • Azhari, M. (۲۰۰۰). Tahzib al-Loghah. Beirut: Dar Ahya Al-Torath al-Arabi. ...
  • Azimeh, S. (۲۰۰۱). Semantics of Quranic Words. st published. Mashhad: ...
  • Babaei, A. (۲۰۱۵). Rules for interpreting the Qur’an. Tehran: Samt. ...
  • Baghavi, H. (۱۹۹۹). Maalam al-Tanzil in Tafsir al-Qur'an. Beirut: Dar ...
  • Bahrani, S. (۱۹۹۵). The proof of interpretation of the Qur'an. ...
  • Behjatpour, A. (۱۹۴۰). Tafsir alfariqein. Qom: Asar nafis. [In Persian ...
  • Beizawi, A. (۱۹۹۷). Anwar al-Tanzil and Asrar al-Tawil. Beirut: Dar ...
  • Faiz Kashani, M. (۱۹۹۴). Tafsir Al-Safi. Tehran: Sadr Publications. [InArabic ...
  • Fakhr al-Din Razi, M. (۱۹۹۹). Mafatih al-Ghaib. ۳rd published. Beirut: ...
  • Haeri, M. H. (۱۹۸۳). Al-Fusul al-Gharwieh. Qom: Dar Ehiya al-Torath ...
  • Helali, S. (۱۹۸۴). The book of Salim ibn Qais al-Helali. ...
  • Hosseinpouri, A. (۲۰۱۴). Interpretation of the Qur'an to the authorities ...
  • Ibn Athir, M. (۱۹۸۸). Al-Nahiya fi Gharib al-Hadith and Al-Athar. ...
  • Ibn Babeveih, M. (۱۹۸۲). Ma'ani al-Akhbar. Qom: Islamic. Publications office ...
  • Ibn Babeveih, M. (۱۹۸۳). Al-Khasal. Qom: Publications of the Qom ...
  • Ibn Babeveih, M. (۱۹۸۸). Al-Amali. Tehran: Ketabchi .[In Arabic ...
  • Ibn Babeveih, M. (۱۹۹۹). Oyoun Akhbar al-Reza. Tehran: Nasher Jahan ...
  • Ibn Babeveih, M. (۲۰۰۶). The causes of sharia. Qom: Davari ...
  • Ibn Babeveih, M. (۲۰۱۶). Kamal al-Din and Tammam al-Naima. Tehran: ...
  • Ibn Babeveih, M. (۲۰۱۹). Al-Tawheed. Qom: Society of teachers. [In ...
  • Ibn Faris, A. (۱۹۸۳). Almo’jam maqaees alloqah. Qom: School of ...
  • Ibn Manzoor, M. (۱۹۹۳) . Leas al-arab. Beirut: Dar Sader ...
  • Javadi Amoli, A. (۲۰۰۸). Tafsir Tasnim of the Holy Qur'an. ...
  • Javadi Amoli, A. (۲۰۱۲). A lesson outside interpretation. [In Persian ...
  • Johari, I. (۱۹۸۸). Al-Sehah Taj al-Logha and Sahah Al-Arabiyyah. Beirut: ...
  • Khomeini, R. (۱۹۹۷). Mesbah al-Hedaiya al-Khilafah wa Al-Walaiya. Tehran: Foundation ...
  • Khomeini, R. (۲۰۰۳). Tahzib al-osul. Qom: Dar al-Fakr. [In Arabic ...
  • Koleini, M. (۱۹۸۶). Al-Kāfī. Tehran: Darul-e-Kitab al-Islamiya. [In Arabic ...
  • Majlesi, M. B. (۱۹۸۲.). Behar al-Anwar. Beirut: Dar Ahya al-Trath ...
  • Majlesi, M. B. (۱۹۸۳). Merat al- oghool fi sharhe akhbar ...
  • Makarem Shirazi, N. (۱۹۹۵). Tafsir Nemune. Tehran: Dar al-Kitab al-Islami. ...
  • Maraft, H. (۲۰۰۰). Olum al- quran. Tehran: al- tamhid cultural ...
  • Masoudi, A. (۲۰۱۵). Comprehensive traditional interpretation. Qom: Dar al-Hadith. [In ...
  • Mustafavi, H. (۱۹۸۹). Researching the words of the Holy Quran. ...
  • Muzaffar, M. (۱۹۹۱). Osol al-feqh. Qom: tablighat eslami center. [In ...
  • Muzaffar, M. (n.d.). Al-Manteq. Qom: Dar al-elm. [In Arabic ...
  • Neishaburi, N. H. (۱۹۹۵). Tafsir Ghareeb Al-Qur'an and Raghaeb Al-Qur'an. ...
  • Nomani, M. (۱۹۷۶). Al-Ghaibah Le nomani. Tehran: Sadouq Publishing. [In ...
  • Qomi, A. (۱۹۸۸). Tafsir Qomi. Qom: Daral Kitab. [In Arabic ...
  • Qomi, I. (۱۹۷۷). Kamel Al-Ziyarat. Najaf: Darul-Mortazaviyeh.[In Arabic ...
  • Qurashi, A. A. (۱۹۹۸). Ahsan al-Hadith. Tehran: Be'sat Foundation. [In ...
  • Qurtabi, M. (۱۹۸۵). Al-Jami Le Akhbar Al-Qur'an. Tehran: Nasser Khosrow. ...
  • Ragheb Esfahani, H. (۲۰۳۳). Al-Mufradat fi alfaz al- Qur'an. Beirut: ...
  • Rashti, M. (n.d.). Badae al-afkar. Qom, Al al-beit institute. [In ...
  • Ravandi, Q. (۲۰۳۰). Qesas al-Anbiya. Mashhad: Islamic Research Center. [In ...
  • Rostami, A. A. (۲۰۰۱). Pathology and methodology of the interpretation ...
  • Ruhi, K. (۲۰۱۵). Attribution of lying to the prophets in ...
  • Ruhi, K. (۲۰۱۴). Analysis of hadith jurisprudence on the concept ...
  • Safar, M. (۱۹۸۳). Basaer al-Deraj fi fazael ale Muhammad(pbut). Qom: ...
  • Sahib, I. (۱۹۹۳). Al-Muhit fi al-Loghah. Beirut: No publisher. [In ...
  • Sajjadizadeh, A, & Mirzaei, M. (۲۰۱۷). Criticism and analysis of ...
  • Shakir, M. K. (۱۹۹۷). Methods of Qur'an interpretation. Qom: Islamic ...
  • Shirvani, A. (۲۰۰۶). Tahrir osul Fiqh. Qom: Darul elm. [In ...
  • Tabarsi, A. (۲۰۲۴). Al-ehtejaj ala ah-allejaj. Mashhad: Mortazavi Publishing. [In ...
  • Tabatabai, H. (n.d.). A accomodative research on the contents of ...
  • Tabatabai, M. H. (۱۹۹۶). Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an. Beirut: Al-Aalami ...
  • Taftazani, M. (۱۹۵۴). Al-Mutawal fi sharhe tafsil al-meftah. Tehran: maktabat ...
  • Taiieb, A. (۱۹۹۹). Atiab al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an. Tehran: Islam ...
  • Tarihi, F. (۱۹۹۶). Majma al-Bahrain. Tehran: Mortazavi. [In Arabic ...
  • Zamakhshari, M. (۱۹۸۶). Al-Kashaf on and haghaegh qavmes Al-Tanzil and ...
  • نمایش کامل مراجع