بررسی کارکرد انواع هنجارگریزی معنایی در خسرو و شیرین نامی اصفهانی

شاعران و نویسندگان، برای بهره گیری از قدرت زبان در ادبیات و همچنین غنی ساختن اثر ادبی خود، می توانند از ابزارهای مختلف زبانی استفاده کنند که هنجارگریزی معنایی از جمله آنها است. با توجه به کاربرد قابل توجه عناصر خیال انگیزی در خسرو و شیرین نامی شیرازی، بررسی شیوه های هنجارگریزی معنایی در این اثر ارزشمند در شناخت اسلوب زبانی و ادبی سبک دوره بازگشت اهمیت ویژه ای دارد که تاکنون به این امر مهم توجه شایانی نشده است؛ لذا نگارندگان در این پژوهش با بهره گیری از شیوه توصیفی- تحلیلی و نیز مطالعات کتابخانه ای، ضمن تکیه بر الگوی ارائه شده توسط فرزان سجودی جهت دسته بندی انواع هنجارگریزی معنایی، نخست به تعریف هنجارگریزی معنایی از نظر سجودی و توضیح انواع آن پرداخته، سپس بسامد هر یک از آنها را از خسرو و شیرین نامی شیرازی استخراج و ارائه کرده اند. نتایج پژوهش حاضر بیانگر آن است کهنامی شیرازی در متن خسرو و شیرین، همواره برای خیال انگیزی هر چه بیشتر و نیز استفاده بهتر از عنصر زبان، از ابزار هنجارگریزی معنایی بهره گرفته است که در این میان هنجارگریزی معنایی به روش انسان پنداری، بیشتر به کار رفته است و بسامد آن در قیاس با انواع دیگر هنجارگریزی معنایی، بیشتر است و این موضوع می تواند در مطالعات سبک شناسانه این اثر ارجمند و مقایسه آن با سایر آثار هم دوره اش مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

آشنایی زدایی ، خسرو و شیرین ، هنجارگریزی معنایی ، نامی شیرازی ، دوره بازگشت.