شناسایی و ارزیابی ریسک ها در پروژه های ساخت وساز: رویکردی ادعا محور

پروژه های ساخت وساز نقش مهمی در رشد تولید ناخالص داخلی و پیشرفت اقتصادی کشورها ایفا می کنند. باوجوداین، پروژه های ساخت وساز همواره با دامنه متنوعی از ریسک ها روبه رو هستند. اگر این ریسک ها در ابتدای پروژه به خوبی شناسایی و ارزیابی نشوند و استراتژی های مناسبی برای پاسخ به آن ها انتخاب نشود، به علل بالقوه ادعاهایی تبدیل می شوند که زمینه ساز بروز اختلاف میان طرف های پروژه خواهند بود. این پژوهش مدلی موسوم به علت ادعا خواسته ادعا را برای شناسایی و ارزیابی ریسک ها ارائه می دهد و از آن برای قراردادهای سه عاملی پروژه های ساخت وساز شرکت نفت مناطق مرکزی ایران استفاده می کند. پس از تحلیل مضمون ۱۰ مصاحبه نیمه ساختاریافته با صاحب نظران و تطبیق یافته ها با پیشینه پژوهش، ۳۲ علت ادعا و ۲۶ خواسته ادعای پیمانکار شناسایی شد. سپس با تعیین احتمال تجربی وقوع علل ادعاها، احتمال تجربی وقوع خواسته های ادعاها و برآورد تجربی زیان بالقوه هر خواسته توسط ۱۸ نفر از خبرگان طرفین کارفرما و پیمانکار، ماتریس علت ادعا خواسته ادعا شکل گرفت. تحلیل این ماتریس توسط قاعده بیز منجر به شناسایی ارجح ترین علل و خواسته های ادعا شد. مدل ادعا محور مبتنی بر نظرات خبرگان این پژوهش با کمک به شناسایی و ارزیابی ریسک های منجر به دعاوی پیمانکار، مبنای مناسبی را برای انتخاب استراتژی های پاسخ به این ریسک ها در اختیار کارفرما قرار می دهد.

کلیدواژه ها:

پروژه ساخت وساز ، تحلیل مضمون ، خواسته ادعا ، قاعده بیز ، علت ادعا