بررسی علل پائین بودن عملکرد حبوبات در مزارع کشاورزان در کشور

حبوبات مناسب ترین محصولات کشاورزی برای مناطق مختلف کشور با تنش آبی هستند. در ایران، عمده سطح زیر کشت حبوبات (زراعت نخود و عدس) از نوع کشت دیم بوده (حدود ۷۸%) و همین موضوع حساسیت کشت آنها را به شرایط و تغییرات اقلیمی سبب شده است. با نگاهی به بررسی های گذشته در زمینه های تولید اقتصادی- اجتماعی حبوبات در ایران می توان به وضع نامناسب راندمان تولید این محصول نسبت به کشورهای توسعه یافته پی برد. در این نوشتار مشخص گردید که عملکرد واقعی حبوبات در مناطق مختلف جغرافیائی کشور تفاوت زیادی با یکدیگر نشان می دهند. عملکرد اقتصادی و اجزائ عملکرد حبوبات نسبت به سایر گیاهان به دلایل ناتوانی جبران خسارت در این گیاهان و واکنش های الاستیک (قابل برگشت) و پلاستیک (غیر قابل برگشت) پائین آن ها در برخورد با اثرات عوامل محیطی و مدیریتی در طول مراحل فنولوژی (رشد رویشی و زایشی) دارای پیچیدگی های زیادی است. بطور اجمال، می توان اظهار داشت که عملکرد مطلوب حبوبات براساس تعداد دانه/مترمربع (قبل از گل دهی) و وزن دانه (بعد از گل دهی) در صورت بهینه بودن عوامل مدیریتی، عمدتا توسط شرایط محیطی (بارندگی، نور و دما) تعیین می شود. بنابراین، سهم عوامل محیطی (قهری) در کاهش تولید حبوبات نسبت به سهم عوامل مدیریتی قابل توجه است.

کلیدواژه ها:

: حبوبات دانه ای ، خلاء عملکرد ، عملکرد پتانسیل ، عملکرد واقعی ، واکنش پلاستیک