لائیسیته و سکولاریسم؛ تقابل الگوی دوگانه در روابط دین و دولت

جدایی دین و دولت بر مبنای ارتباط میان دولت و کلیسای کاتولیک و پروتستان، دو الگوی متفاوت با نتایج منحصر به خود یعنی لائیسیته و سکولاریسم را رقم زده است. اغلب اندیشمندان ایرانی در پرداختن به مسئله انفکاک حوزه امر عمومی از قلمرو دین، بدون پایبندی به خاستگاه این مفاهیم دست به معادل سازی و یکسان انگاری دو منطق و دو الگوی برخاسته از جوامع غربی زدند. از جمله یافته های این پژوهش آنکه سکولاریسم قرائت ناب ندارد و در ضدیت با دین نیست. بلکه درپی تضمین آزادی مذهبی و رعایت بی طرفی دولت ها است. و در نهایت با پرداختن به نسبت حاکم میان لائیسته و سکولاریسم در می یابیم که نقطه مشترک این دو منطق، جدایی دین از حکومت نیست، بلکه هر دو به دنبال لغو و نفی دین سالاری و تضمین ایجاد امکانات مطلوب جهت بسط و گسترش مذهب در جامعه مدنی و به دور از اهداف سیاسی دولت ها است.بر این مبنا امکان پیروی مقلدانه از دو منطق موجود در جوامع اسلامی که قدرت سیاسی و دینی از منشا واحد برخوردار است، وجود ندارد، بلکه انتخاب مسیر جدایی طلب لائیسیته یا تعامل محور سکولاریسم و یا الگوی احتمالی ثالث می بایست باتوجه به بسترهای سیاسی، اجتماعی، تاریخی و فرهنگی جامعه صورت پذیرد.

کلیدواژه ها:

لائیسیته ، سکولاریسم ، تکثرگرایی ، بی طرفی ، جدایی دین و دولتلائیسیته ، سکولاریسم ، تکثرگرایی ، بی طرفی ، جدایی دین و دولت