ارزیابی فرآیند رنگرزی و ثبات رنگی الیاف پشمی رنگرزی شده با گیاه گل گندم طلایی

استفاده از رنگزاهای طبیعی به عنوان روشی پایدار و دوستدار محیط زیست در صنعت نساجی به طور چشمگیری رشد یافته است. گل گندم طلایی با نام علمیCentaurea behen L. در ایران به عنوان یک گیاه خودرو و بومی شناخته می شود. در این پژوهش، قابلیت استفاده از این گیاه برای رنگرزی طبیعی الیاف پشم مورد بررسی قرار گرفت و تاثیر شرایط مختلف رنگرزی بر ویژگی ها و ثبات رنگی آن ارزیابی شد. پس از انجام تحلیل های آماری، فرآیند رنگرزی بهینه سازی گردید. نتایج تحلیل واریانس تاثیر معناداری از متغیرهای مختلف رنگرزی شامل غلظت رنگزا، غلظت دندانه، دما، مدت زمان ، و pH را بر قدرت رنگی را نشان داد. بر این اساس، با استقاده از روش آماری سطح پاسخ، شرایط بهینه رنگرزی شامل دمای ۹۰ درجه سانتیگراد، مدت زمان ۹۰ دقیقه، غلظت رنگزا ۱۵۰ درصد، غلظت دندانه ۵ درصد، و pH حمام ۸ تعیین شد. این شرایط بهبود چشم گیری در خلوص، و قدرت رنگ داشته و نتیجه نهایی آن، یک فام رنگی زرد بود. با استفاده از بخش های مختلف گیاه، و همچنین در حضور دندانه های فلزی مختلف، امکان کسب شیدهای رنگی متنوع فراهم شد. در ارزیابی ثبات رنگی، نمونه های رنگرزی شده با بخش برگ گیاه ثبات نوری و شستشویی بیشتری را نشان دادند. مطالعه ویژگی های مکانیکی نیز نشان داد که فرآیند رنگرزی تاثیر چندانی بر عملکرد مکانیکی نخ ها نداشته است.

کلیدواژه ها:

رنگزای طبیعی ، گل گندم طلایی ، پشم ، بهینه سازی ، ثبات