اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و خصوصیات کیفی ارقام چغندرقند (Beta vulgaris L.) پاییزه در منطقه گنبد کاووس

یکی از سیاست های کلی کشاورزی در جهت افزایش عملکرد، تنظیم عوامل موثر بر تولید، از قبیل تاریخ کاشت است که بر طول دوره رشد رویشی و زایشی و تعادل بین آن ها و در نهایت، بر عملکرد کمی و کیفی آن تاثیر می گذارد،. بنابراین هدف از این پژوهش، تعیین مناسب ترین تاریخ کاشت و سازگارترین رقم در منطقه گنبد به عنوان عوامل زراعی موثر در افزایش راندمان تولید شکر است. به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت پاییزه چغندرقند (Beta vulgaris L.) بر عملکرد آن، آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد کاووس طی دو سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ و ۱۴۰۲-۱۴۰۱ انجام شد. عامل اصلی تاریخ کاشت در پنج سطح (۱۰ مهر، ۲۵ مهر، ۱۰ آبان، ۲۵ آبان و ۵ آذر) و عامل فرعی رقم در سه سطح (موناتونو، روزاگلد و SBSI ۰۶۱) بود. نتایج پژوهش نشان داد که عملکرد تحت تاثیر تاریخ کاشت و رقم قرار گرفت. ارقام موناتونو و روزاگلد، بیشترین عملکرد را داشتند. میانگین های تیمارهای آزمایشی نشان داد که تمامی ارقام کشت شده، بیشترین عملکرد قند را در تاریخ کاشت اول و دوم داشتند. عملکرد ریشه در رقم رزاگلد در تاریخ کاشت اول، بیشترین مقدار (به میزان ۱۳۰ تن در هکتار) و رقم ۰۶۱ در تاریخ های کاشت چهارم و پنجم، کمترین مقدار (به میزان ۳۶.۲۵ تن در هکتار) بود. بالاترین مقدار عملکرد شکر سفید طی هر دو سال زراعی مورد مطالعه، در دو تاریخ کاشت اول در رقم رزاگلد (۲۴.۲۶ و ۱۳.۸ تن در هکتار) حاصل شد، درحالی که کمترین میزان شکر سفید در رقم ۰۶۱ با مقادیر ۵.۷۴ و ۵.۵۰ تن در هکتار به دست آمد. در نهایت، براساس بررسی نتایج این آزمایش و تجزیه و تحلیل اطلاعات تغییرات صفات کیفی، کشت ارقام روزاگلد و موناتونو در دو تاریخ کاشت اول به منظور دستیابی به حداکثر عملکرد قند در واحد سطح به چغندرکاران شرق استان گلستان توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

تاریخ کاشت ، تشعشع خورشیدی ، چغندرقند ، راندمان تولید ، عملکرد