مروری نقادانه بر کتاب «مفهوم سازی دانشگاه دیجیتال: تلاقی سیاست گذاری،فن تعلیم و کردار» و ترجمه فارسی آن

چکیدهکتاب «مفهوم سازی دانشگاه دیجیتال:تلاقی سیاست گذاری،فن تعلیم و کردار»، نوشته جانستون و همکاران (۲۰۱۹) که ترجمه فارسی آن توسط انتشارات پژوهشگاه مطالعات فرهنگی،اجتماعی و تمدنی وزارت علوم به قلم حسین حسنی (۱۴۰۲) منتشر شده است، از جمله کتاب های بهنگام در مورد دانشگاه دیجیتال است که با لنزی انتقادی به واکاوی چرایی و چگونگی بلعیده شدن دانشگاه ها توسط نئولیبرالیسم در پرتو تحولات دیجیتال پرداخته و ضمن به چالش کشیدن روایت های تقلیل گرایانه از مفهوم دانشگاه دیجیتال که از سوی توسعه دهندگان فرهنگ های دیجیتال ارائه می شود، چنین روایت هایی را به سرکوب ارزش های انسان گرایانه دانشگاه و تضعیف عاملیت اجتماعی اساتید و دانشجویان و تقویت فرهنگ نئولیبرالی متهم می کند و در چشم انداز های رهایی بخش مدعیان دانشگاه دیجیتال ایجاد تشکیک می کند. نویسندگان کتاب در راستای ارائه روایتی بدیل از دانشگاه دیجیتال، ابتدا بافت نئولیبرالیستی دانشگاه دیجیتال و معانی آن را تحلیل می کنند، و سپس با وام گیری از مفاهیم پائولو فریره از قبیل پراکسیس دانشگاهی،پداگوژی انتقادی، عاملیت اجتماعی و عدالت اجتماعی یک صورت بندی جدیدی از دانشگاه دیجیتال ارائه می دهند. ادعای آنان این است که نئولیبرالیسم با توسل به گفتمان دانشگاه دیجیتال باعث تضعیف دانشگاه و به حاشیه رانده شدن ارزش های فرهنگی-اجتماعی و انسانگرایانه آموزش می شود و برای تعدیل این وضعیت باید به پراکسیس دانشگاهی و پداگوژی انتقادی روی آورد. این کتاب با در هم آمیزی نظریه و عمل و با سنتزسازی خلاقانه و نقادانه از ادبیات موجود توانسته است در مفهوم سازی دانشگاه دیجیتال طرحی نو دراندازد، اما به دلیل تمرکز بیش از حد بر تحلیل های انتزاعی و عدم ارائه تعریفی مشخص از مفاهیم کلیدی نتوانسته است مدلی انضمامی و بسنده از دانشگاه دیجیتال ارائه دهد. ترجمه فارسی این کتاب به رغم وفاداری حداکثری به متن اصلی و دقت در معادل یابی تعابیر و اصلاحات فنی، از حیث نگارشی بسندگی لازم را ندارد و انواع انحرافات نگارشی،سجاوندی و رسم الخطی در سرتاسر متن مقصد به چشم می خورد. وجود این انحرافات به تنزل کیفیت ترجمه منجر شده است.

کلیدواژه ها:

دانشگاه دیجیتال ، پداگوژی انتقادی ، سیاست گذاری