تحلیل سازو کارهای اولیپینی در رمان بیوتن رضا امیرخانی

در رمان معاصر، به کار بردن یک سری قواعد و الزامات دغدغه برخی از رمان نویسان است؛ چرا که به نظر می رسد رمان برخلاف شعر از قواعد خاصی پیروی نمی کند.  در ادبیات فرانسه، گروه ادبی موسوم به اولیپو[۱] با ابداع الزامات[۲] و قواعدی که در انواع ادبی علی الخصوص رمان به کار می رود توانسته است آثار ادبی منحصر به فردی خلق نماید. در این میان، نکته قابل توجه آن است که برخی از نویسندگان غیر اولیپینی سبک نوشتاری شان قابل مقایسه با سبک این گروه ادبی است. رضا امیرخانی از جمله نویسندگان ایرانی است که توانست با نگارش رمان بیوتن که ساختار مشخص دارد، رمانی مشابه رمان اولیپینی خلق کند. مطالعه حاضر نشان می دهد که رضا امیرخانی در این رمان توانسته است بی آنکه با این گروه آشنایی داشته باشد با تلفیق ادبیات و علم ریاضیات، با به چالش کشیدن خواننده از طریق بازی های مختلف زبانی و ادبی و مهم تر از همه، با رعایت اصل اول ژاک روبو[۳] نمونه ای از یک رمان اولیپین در زبان فارسی خلق نماید.   [۱] OuLiPo : Ouvroir de Littérature Potentielle: اولیپو یا کارگاه ادبیات بالقوه [۲] Contraintes [۳] Jacques Roubaud: یکی از نویسندگان معاصر اولیپو است. لازم به ذکر است که در بخشی از مقاله به اصل اول روبو خواهیم پرداخت که ملاک و شاخص مهم نوشتار اولیپینی به شمار می رود.

کلیدواژه ها:

Oulipo ، Bivatan ، Amirkhani ، Roubaud’s first principle. ، game structure ، اولیپو ، بیوتن ، امیرخانی ، اصل اول ژاک روبو ، ساختار بازی