بازنمایی خرده فرهنگ بزهکاری در سینمای ایران(مطالعه موردی فیلم های سینمایی مغزهای کوچک زنگ زده و شنای پروانه)

فرهنگ مجموعه ای از الگوهای زندگی ،دانش، ارزش ،باورها ،نمادها، رفتارهای مشترک، عادات ،هنر، اخلاق و قوانین یک جامعه و یا یک گروه اجتماعی خاص است.(تایلر 1871). خرده فرهنگ زیر مجموعه ای از فرهنگ اصلی جامعه است که شامل گروه خاصی از افراد با ویژگی های مشترک هستند، خرده فرهنگ مجموعه ای از ویژگی ها رفتارها و ارزش خاص متعلق به یک گروه اجتماعی است.(لنتز 1936). خرده فرهنگ بزهکاری مجموعه ای از ارزش ها، هنجارها، نمادها ،باورها، رفتارها، الگوها ،سبک زندگی و قوانین غیر رسمی گروه های بزهکار یا گروه های انحرافی جامعه است.سینما می تواند با استفاده از امکانات رسانه ای و هنری خود بازتاب خوبی از شرایط جامعه باشد؛ به گونه ای که با بررسی جامعه شناختی آثار سینمایی به مثابه آثاری که در یک حوزه گفتمانی به وجود آمده است، می توان شناخت بهتری از جامعه به دست آورد.(ایمنا) فیلم های سینمایی به بازنمایی خرده فرهنگ بزهکاری می پردازند،عموما این بازنمایی ها خرده فرهنگ بزهکاری را متاثر از یک واقعیت اجتماعی،یا شرایط زندگی افراد می دانند،این بازنمایی ها می تواند ادارک و تصور عمومی را از خرده فرهنگ بزهکاری در جامعه شکل بخشی کند،همچنین می تواند به عنوان ابزاری برای ابراز هویت این گروه اجتماعی محسوب شود،و برخی نیز معتقد اند بازنمایی خرده فرهنگ بزهکاری می تواند در عادی سازی رفتار انحرافی موثر واقع شود. هدف از این پژوهش بازنمایی خرده فرهنگ بزهکاری در فیلم های سینمایی ایران(مطالعه موردی، فیلم سینمای مغزهای کوچک زنگ زده و فیلم سینمای شنای پروانه)،است همچنین روش تحقیق در این پژوهش تحلیل مضمون است. پس از کد گذاری و دسته بندی مضامین در دو فیلم سینمایی مورد بررسی، به 11 مضمون اصلی،شامل هنجارها،نوع پوشش،جایگاه اجتماعی،کلمات و ادبیات،مقدسات،ارزش ها،مشاغل،تفریحات،خانواده،اخلاق،،محل زندگی و علل به دست آمده است؛در هر کدام از این مضامین،ویژگی های که برای هر دسته مضمون در فیلم های سینمایی به دست آمده ارائه شده است.برای اعتبار پژوهش پس از تحلیل مضمون،پنج نفر عضو خرده فرهنگ بزهکاری با روش گلوله برفی انتخاب و مصاحبه بدون ساختار برای تایید یا رد این مضامین انجام گرفته است. هر پنج نفر مضمون شاخص اول بودن در محل،تفریحات،ارزش ها و هنجار ها و نوع پوشش را تایید کرده اند،اما کلمات و ادبیات مورد استفاده و مشاغل را تایید نکرده اند و معتقد بودند،عضویت در خرده فرهنگ بزهکاری می تواند عضویت صرفا در بخشی از این مضامین باشد به نحوه ای که برخی صرفا یک بعد ارزشی و هنجاری آن را رعایت می کنند و خود را متعلق به این خرده فرهنگ می دانند و در بعد دیگر مانند شغل یا محل زندگی ممکن است متفاوت باشند.

کلیدواژه ها:

خرده فرهنگ بزهکاری ، بازنمایی ، فیلم سینمایی مغزهای کوچک زنگ زده ، فیلم سینمایی شنای پروانه