تعیین کارآیی و ناکارآیی فاصله ای تولید در زیر بخش زراعت ایران

در این پژوهش، با استفاده از الگوهای کلاسیک و توسعه یافته رهیافت تحلیل پوششی داده ها، مرزهای کارآیی و ناکارآیی برای ۲۹ محصول زراعی آبی تعیین، و جایگاه نسبی محصولات از لحاظ کارآیی درآمدی و سودآوری مشخص شد. داده های پژوهش، شامل اطلاعات هزینه­ای نهاده­های مورد استفاده در مراحل آماده­سازی، کاشت، داشت و برداشت، به همراه اطلاعات درآمدی و سودآوری می­باشد و متعلق به سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳ است که از نشریات وزارت جهاد کشاورزی استخراج گردید. نتایج نشان داد که در رویکرد نهاده گرا، برای درآمد ناخالص، کارآیی در بازه ۲۶۹۸/۰ الی ۸۷۶۰/۰ قرار داشته و به طور متوسط در بهترین حالت، ۴/۱۲ درصد و در نامساعدترین وضعیت، ۰۲/۷۳ درصد بیشتر از نهاده ها استفاده می گردد. نامطلوب ترین وضعیت در حالت خوش بینانه را محصول جو و در وضعیت بدبینانه محصول سیب زمینی به خود اختصاص داده است. برای سود ناخالص، میانگین امتیاز کارآیی در وضعیت خوش بینانه و بدبینانه، به ترتیب ۶۳۵۳/۰ و ۱۹۹۷/۰ بود که حداقل آن، متعلق به جو (خوش بینانه) و سیب زمینی (بدبینانه) است. در رویکرد ستانده گرا، میانگین ناکارآیی برای درآمد ناخالص در بازه ۲۸۰۵/۰ الی ۸۶۹۸/۰ بوده و به ترتیب، امکان کاهش درآمد به میزان ۹۵/۷۱ و ۰۲/۱۳ درصد را نشان می­داد. در مورد سود ناخالص، ناکارآیی خوش بینانه و بدبینانه، به ترتیب ۱۵/۱۸ و ۴۰/۵۵ درصد محاسبه شد. طبق نتایج در کلیه الگوها، جو کمترین کارآیی یا بیشترین ناکارآیی را داشت.

کلیدواژه ها:

Interval Efficiency ، Optimistic Efficiency ، Pessimistic Efficiency ، Ranking ، Profitability ، Agriculture ، کارآیی فاصله ای ، کارآیی خوش بینانه ، کارآیی بدبینانه ، رتبه بندی ، سودآوری ، کشاورزی