اثر یکسان سازی نرخ ارز بر فقر در ایران با استفاده از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE)

تغییرات نرخ ارز از کانال­های مختلف، آثار متعددی بر متغیرهای کلان اقتصادی و شرایط فقر در جامعه می­گذارد. از طرفی، ارزیابی آثار سیاست­ها و شوک­های اقتصادی بر فقر، نیازمند به­کارگیری روشی است که اولا، بتواند بخش­های مختلف موجود در اقتصاد را در الگو لحاظ کند؛ ثانیا، بتواند، هم آثار کلان سیاست­ها و هم، واکنش نهادهای مختلف اقتصادی را در مقابل سیاست اعمال شده، منعکس نماید. بدین منظور در این مطالعه، از یک مدل تعادل عمومی قابل­محاسبه (CGE) که در آن، نهاد خانوارها به طبقات درآمدی ده­گانه تفکیک گردیده و خط فقر به­صورت درو­نزا تعیین می­شود، استفاده شده است. این الگو، بر پایه ماتریس حسابداری اجتماعی (SAM) سال ۱۳۹۰ و کالیبراسیون ضرائب الگو، حل، و براساس دو سناریو افزایش ۲۵ درصدی و ۳۵ درصدی نرخ ارز، شبیه­سازی شده است. نتایج شبیه­سازی­ها نشان می­دهد که افزایش نرخ ارز موجب کاهش درآمد حقیقی در هر دو گروه خانوارهای شهری و روستایی شده و از این منظر، خانوارهای دهک­های پایین درآمدی، بیشتر متضرر خواهند شد. همچنین سیاست یکسان­سازی نرخ ارز، خط فقر و شاخص­های فقر گروه FGT (فقر سرشمار، شکاف فقر و شدت فقر) را افزایش می­دهد؛ به­طوری­که افزایش خط فقر و شاخص­های فقر مربوط به خانوارهای شهری، بیشتر از خانوارهای روستایی می­باشد.

کلیدواژه ها:

Unification of Exchange Rate ، Endogenous Poverty Line ، FGT Poverty Measures ، Computable General Equilibrium (CGE) ، یکسان سازی نرخ ارز ، خط فقر درونزا ، شاخص فقر FGT ، مدل تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE)