شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر مشارکت انسانی در حفظ، احیاء و توسعه منابع طبیعی تجدیدشونده با رویکرد تلفیقی SEM-AHP

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر مشارکت انسانی در حفظ، احیاء و توسعه منابع طبیعی تجدیدشونده از دیدگاه مدیران اداره منابع طبیعی استان های آذربایجان غربی و شرقی صورت گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ رویکرد، توصیفی پیمایشی است. در مرحله اول، از روش مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد که ضرایب شاخص های مطلق مورد استفاده همگی نشان می دهند که مدل برازش یافته پژوهش در حد بالا با برازندگی کامل نزدیک است و شاخص های نسبی نیز مبین این است که مدل پژوهش در مقایسه با سایر مدل های ممکن، از لحاظ تبیین مجموعه ای از داده های مشاهده شده، به خوبی عمل می کند. در مرحله دوم، با به کارگیری فرآیند تحلیل سلسله مراتبی گروهی، مشخص گردید که مولفه های وضعیت محتوای برنامه های ترویج، روان شناختی، قابلیت های مروجین، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و سیاسی- قانونی به ترتیب در رتبه های اول تا ششم اهمیت قرار گرفت. بر این اساس، اگر محتوای برنامه های ترویج به طور منظم بروز شود و با اطلاعات جدید و علمی همخوانی داشته باشد، بیشترین اثرگذاری در افزایش اعتبار و اعتماد عمومی به این برنامه ها دارد. ساختارهای آموزشی و ترویجی باید به گونه ای طراحی شوند که در کنار انتقال اطلاعات، به تقویت نگرش های مثبت و احساس تعلق نسبت به منابع طبیعی بپردازند. دولت از طریق وضع قوانین و ایجاد سیاست های حمایتی می تواند فضایی مناسب برای مشارکت انسانی در حفظ، احیاء و توسعه منابع طبیعی ایجاد کند، لکن این عوامل تنها با حضور زمینه های روان شناختی، اقتصادی و اجتماعی مستعد موثرتر واقع می شوند.

کلیدواژه ها:

فرآیند تحلیل سلسله مراتبی گروهی ، قابلیت های مروجین ، محتوای برنامه های ترویج ، مشارکت انسانی