بررسی تغییرات دهه ای احتمال تداوم بارش ایران زمین طی چهار دهه اخیر (۱۳۹۴-۱۳۵۵)

نمودها و جلوه های تغییرات اقلیمی، به عنوان یکی از واقعیت­ های طبیعی، به طور آشکاری قابل ردیابی است. این رویدادها به شکل ناهنجاری و یا نوساناتی در فراسنج های اقلیمی نظیر بارش، دما وغیره ایجاد می ­شوند. به منظور بررسی تغییرات دهه­ ای احتمال تداوم بارش ایران زمین طی چهار دهه اخیر (سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۹۴) از پایگاه داده اسفزاری نسخه سوم حاصل میان یابی داده های بارش روزانه ۲۱۸۸ ایستگاه همدید، اقلیمی و باران سنجی سازمان هواشناسی به مدت ۴۶ سال از۱۳۴۹ تا ۱۳۹۴ استفاده شد. ابتدا روز بارانی براساس روشی نوین تعریف شد. سپس احتمال تداوم بارش طی دوره آماری ۱۳۹۴-۱۳۴۹ از طریق زنجیره مارکوف بدست آمد. نتایج نشان داد بیشترین احتمال تداوم ­و تغییرات آن ­طی تداوم یک تا هفت روزه بارش در ساحل غربی و شرقی خزر و شمال غرب ایران و جنوب البرز­ دیده شده است. پهنه وسیعی از ایران احتمال رخداد بارش یک روزه و تداوم دو روزه بارش را تجربه کرده اند. در تداوم های بالاتر میزان درصد احتمال پهنه های زیر پوشش کاهش می­ یافت. طی دهه آخر -سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۴- گستره تغییرات نواحی نسبت به سه دهه قبلی بیشتر بود. کم­ترین میزان تغییرات مربوط به جنوب ایران است. ­میزان درصد احتمال تغییرات طی تداوم های بالاتر کاهش را نشان می­دهد. در این میان تنها دو استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان بیشترین تغییر احتمال تداوم بارش یک تا هفت روزه را تجربه کرده اند. بنابراین تغییرات احتمالی تداوم بارش در نیمه جنوبی کشور عمدتا کمتر بود.

کلیدواژه ها:

ایران ، احتمال تداوم بارش ، تغییرپذیری دهه ای ، روز بارانی