شفاف سازی مفهوم قانون از حیث نهاد وضع در آینه رویه قضایی

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین راه های تشخیص قانون از سایر تصمیمات پرداختن به نهاد وضع آن است. هدف مقاله حاضر شفاف سازی مفهوم قانون از حیث نهاد وضع در آینه رویه قضایی است.مواد و روش ها: روش تحقیق به ­صورت توصیفی تحلیلی و این تحقیق از نوع نظری است. روشی که برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است به­صورت کتاب­خانه ای است و با مراجعه به کتب و مقالات صورت گرفته است.ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است.یافته ها: با اجرای وظایف عادی قضات، به­تدریج قاعده حقوقی شکل می گیرد، به­ نحوی که این عمل به­صورت نهادی سازمان می­ یابد و این عمل سازمان­ یافته است که به رویه قضایی کلیت می­دهد، یعنی عمومیت یافتن سوابق رویه قضایی به این ترتیب که قاضی قانونی را که به مناسبت یک پرونده مورد تفسیر قرار داده است، در پرونده ­های مشابه به آن مراجعه می­کند، همان طور که می تواند به تفسیری که قاضی دیگری از آن قانون داده مراجعه کند یک چنین مراجعه به آرای قبلی آن­قدر عادی و راحت صورت می گیرد که کم­کم سوابق در یک جهت جمع می­شوند امروزه مراجعه به سوابق با توجه به الزامی که قضات در زمینه توجیه تصمیمات خود دارند که آن هم مورد کنترل دیوان عالی است، قوت گرفته است.نتیجه: در برخی آرای دیوان عدالت اداری و دیوان عالی­ کشور می توان شاهد تلاش برای شفاف سازی ماهیت و مفهوم قانون و بازگرداندن اقتدار مجلس مقننه به این نهاد بود.

کلیدواژه ها:

دیوان عالی کشور ، دیوان عدالت اداری ، شوراهای عالی ، قانون ، مراجع شبه تقنینی ، مرجع قانون گذار