بهره وری آب سیب زمینی در اقلیم های سرد، معتدل و گرم استان کرمانشاه

شناخت و تعیین مقدار بهره وری آب مصرفی اولین گام جهت بهبود آن می باشد. هدف این پژوهش تعیین بهره وری آب مصرفی گیاه سیب زمینی در اقلیم های گرم، معتدل و سرد استان کرمانشاه است. در اقلیم های ذکر شده به ترتیب شهرستان های قصر شیرین، کرمانشاه و سنقر که دارای بیشترین سطح زیر کشت سیب زمینی بودند به عنوان مناطق انجام این پژوهش انتخاب شدند. به این منظور ۳۵ مزرعه تحت شرایط زارعین در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ انتخاب شد. حجم کل آب آبیاری هر یک از مزارع منتخب در طول فصل رشد اندازه گیری گردید. بارش موثر با استفاده از رابطه USDA تعیین شد. حجم آب مصرفی مزارع نیز از مجموع حجم آب آبیاری و بارش موثر محاسبه گردید. بعد از برداشت محصول و تعیین عملکرد سیب زمینی از تقسیم مقدار عملکرد بر حجم آب مصرفی، بهره وری آب مصرفی مزارع منتخب تعیین شد. برای تحلیل آماری نتایج از نرم افزار SPSS و آنالیز واریانس ANOVA استفاده شد. نتایج نشان داد میانگین حجم آب آبیاری سیب زمینی در روش بارانی در شهرستان های قصر شیرین، کرمانشاه و سنقر به ترتیب ۷۵۰۷، ۷۱۸۶ و ۶۷۳۹ مترمکعب در هکتار و میانگین حجم آب مصرفی آن ها نیز به ترتیب ۸۰۰۲، ۷۲۴۶ و ۶۷۸۳ مترمکعب در هکتار به دست آمد. میانگین عملکرد سیب زمینی در این شهرستان ها نیز به ترتیب ۲۴۱۰۰، ۳۵۵۰۰ و ۳۶۱۰۰ کیلوگرم در هکتار حاصل گردید. بنابراین میانگین بهره وری آب مصرفی سیب زمینی در این شهرستان ها به ترتیب ۴/۳، ۹/۴ و ۷/۵ کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. لذا نتایج حاصل نشان داد مقدار بهره وری فیزیکی آب مصرفی سیب زمینی در شهرستان قصر شیرین نسبت به دو شهرستان کرمانشاه و سنقر به ترتیب ۳۰ و ۴۰ درصد کمتر است که مهم ترین دلایل آن کمتر بودن عملکرد و بیشتر بودن حجم آب آبیاری و آب مصرفی سیب زمینی در این شهرستان می باشد. لذا می توان با مدیریت به زراعی و به نژادی و آموزش کشاورزان در راستای کاهش مصرف آب در این شهرستان اقدام به افزایش عملکرد و کاهش مصرف آب و نهایتا افزایش بهره وری فیزیکی آب مصرفی سیب زمینی کرد.

کلیدواژه ها:

آب آبیاری ، آبیاری بارانی ، عملکرد ، مزارع کشاورزان