بررسی ویژگی های رشد برخی از ژنوتیپ های انار پیوند شده روی پایه های انتخابی در شرایط شور

این پژوهش با هدف بررسی ویژگی­های رشد برخی از ژنوتیپ­های انار روی پایه ­های انتخابی در شرایط شور، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در طی سال­های ۱۳۹۷ الی ۱۴۰۲ در ایستگاه چاه افضل مرکز ملی تحقیقات شوری انجام شد. عوامل این آزمایش شامل پایه (۱-ژنوتیپ چاه افضل، ۲- وحشی بابلسر، ۳- نرک لاسجرد سمنان و ۴- پوست سیاه اردکان ) و پیوندک (۱- ملس یزدی، ۲- رباب نیریز و ۳- ژنوتیپ چاه افضل) بود. پیوندک­ها از ژنوتیپ­های انتخاب شده به صورت شکمی (T)، در اویل خرداد ماه ۱۴۰۱ بر روی پایه­های چهار ساله، پیوند شد و ویژگی ­های رشدی آن­ها در طی سال­های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ در شوری ثابت آب آبیاری ( ۰/۲±۹/۳ دسی­زیمنس بر متر) ارزیابی شد. ویژگی­های اندازه­گیری شده شامل درصد گیرایی، ارتفاع و قطر پیوندک­ها، درصد نکروزه­ گی، تعداد پاجوش، تعداد تنه ­جوش، محتوی رطوبت نسبی، محتوی کلروفیل­هایa ، b وکل، محتوی نشت یونی، درصد سدیم، پتاسیم و کلر برگ­ها بودند. نتایج نشان داد که نوع پایه بر درصد گیرایی پیوندک­ها و میزان تحمل به شوری ژنوتیپ ­های پیوندی موثر بود. بیشترین و کمترین درصد گیرایی به­ترتیب از رقم ملس یزدی پیوند شده روی پایه چاه افضل (۹۶%) و ژنوتیپ چاه افضل پیوند شده بر روی پایه پوست سیاه اردکان (۲۰%)، به­دست آمد. بیشترین میزان ارتفاع و قطر پیوندک در رقم ملس یزدی پیوند شده روی پایه وحشی بابلسر (به­ترتیب ۱۳۱ سانتیمتر و ۱۶ میلیمتر) مشاهده شد. بیشترین محتوی رطوبت نسبی در برگ­های ترکیب پیوندی رباب نیریز/ چاه افضل (۸۰%) دیده شد. این ترکیب پیوندی، کمترین محتوی نشت یونی (۶۰%) را نیز داشت. بیشترین محتوی پتاسیم در برگ­های ژنوتیپ چاه افضل پیوند شده روی پایه وحشی بابلسر (۱/۴%) و رقم رباب نیریز پیوند شده روی پایه وحشی بابلسر (۱/۳%)، بود. همچنین کمترین محتوی سدیم، در هر سه ژنوتیپ پیوندی روی پایه وحشی بابلسر مشاهده گردید. در مجموع، ژنوتیپ­ های پیوند شده روی پایه­ های وحشی بابلسر و چاه افضل تحمل بیشتری به شوری از خود نشان دادند. پس از این پایه­ها،  نرک لاسجرد سمنان قرار گرفت. ژنوتیپ­ های پیوند شده روی پایه پوست سیاه اردکان فاقد تحمل کافی در شرایط شور بودند. در مجموع ، ترکیب­های پیوندی رباب نیریز/ وحشی بابلسر و ملس یزدی/ وحشی بابلسر برتر تشخیص داده شد. پس از آن­ها می­توان به ترکیب­های پیوندی چاه افضل/ وحشی بابلسر، ملس یزدی/ چاه افضل و رباب نیریز/ چاه افضل اشاره نمود.

کلیدواژه ها:

آب شور ، ژنوتیپ وحشی بابلسر ، ژنوتیپ چاه افضل ، ملس یزدی ، رباب نیریز