نقش و اهمیت شاهنامه فردوسی در فرهنگ گرجستان

گرجیان از دیرباز با توجه به علاقه ای که به ارزشهای اخلاقی شاهنامه و نیز فرهنگ پهلوانانه آن داشتند مشتاقانه به ترجمه و روایت این اثر سترگ و داستانهای مرتبط با آن روی آورده اند. بر اساس یک خط سیر تاریخی می توان گفت شاهنامه در سه مرحله  به زبان گرجی ترجمه شده است. بار اول، در قرن دوازدهم میلادی که ترجمه و روایتهای آن از دست رفته است. بار دوم در فاصله قرنهای ۱۵ تا ۱۸ میلادی که در شکل روایتهای منظوم، منثور و منظوم و منثور موجود است بار سوم از قرن بیستم تا دوره معاصر. پژوهش حاضر ضمن بررسی فعالیتهای شاهنامه پژوهی گرجیان حضور پررنگ این اثر را در فرهنگ و ادبیات گرجستان نیز بررسی کرده است.  تاثیر شاهنامه در شکل گیری داستانها و حماسه های گرجی بویژه «پلنگینه پوش» - برجسته ترین اثر ادبی گرجی- همواره مورد تاکید بوده است. برخی گزارشهای تاریخی نیز برگزاری مجالس شاهنامه خوانی را تایید کرده اند. در فرهنگ عامه گرجستان نیز مثلها، شعرها و اندرزهای اخلاقی پرشماری است که از زبان اصلیترین قهرمان شاهنامه، یعنی رستم بیان شده است. گذشته از این، روایتهای گرجی شاهنامه بیانگر رسوخ تمام عیار شاهنامه در فرهنگ و ادب گرجی است. همچنین از سالهای پایانی قرن نوزدهم تاکنون فعالیتهای شاهنامه پژوهان گرجی از اهمیت و اعتبار خاصی برخوردار  بوده است. شاهنامه هنوز هم بین گرجیان جایگاه ویژه ای دارد این امر از گرایش آنان به نامهای برگرفته از شاهنامه در نام گذاریهایشان کاملا مشهود است

کلیدواژه ها:

Shahnameh ، Georgia ، Georgian anecdotes ، شاهنامه ، گرجستان ، روایتهای گرجی