بررسی ساختار کالبدی و تناسبات هندسی بنای رباط شرف در دوره ی سلجوقی

بررسی ساختار نسبت ها در فرم کالبدی معماری ایرانی، تناسبات ویژه ای را آشکار خواهد ساخت. این تناسبات در برگیرنده ی تجارب معمار در گذر زمان می باشد، که پایداری و زیبایی را تضمین می کرده است. با بررسی نسبت های به کار رفته در فرم کالبدی کاروانسرای رباط شرف می توان به اعداد مشخص تکرارشونده ای در آن دست یافت. کمتر پژوهشی را می توان یافت که با بررسی تناسبات ایرانی در کاروانسراها به نسبت های مشخصی دست یافته باشد. پژوهش حاضر تناسبات سطحی و حجمی را در پلان کاروانسراهای ایرانی مطرح ساخته است. هدف از این پژوهش تناسبات ویژه حسابی و هندسی در نمونه تحت بررسی، رمز گشایی ویژه ای نسبت به فرم های به کار رفته انجام دهد. با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی هندسی به پژوهش در این رابطه پرداخته شد و جمع آوری داده ها با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و به صورت ترکیب کمی و کیفی صورت گرفته است. تمامی ترسیمات هندسی توسط نگارنده در نرم افزار اتوکد ورژن ۲۰۱۶ ترسیم شده است. با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی هندسی به پژوهش در این رابطه پرداخته شد و جمع آوری داده ها با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و به صورت ترکیب کمی و کیفی صورت گرفته است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که نسبت های خاص به کار رفته در معماری فضاها می تواند بیانگر نکات خاصی باشد که در برگیرنده ی تجارب چندین نسل معمار در استوار سازی از یک سو و هماهنگ سازی، تقارن و زیبایی از سوی دیگر باشد. همچنین این اعداد می تواند در همخوان شدن نیازهای امروزی با معماری نوین نیز استفاده گردد. با بررسی های به عمل آمده مشخص شد، به شکلی هوشمندانه معمار، تناسبات و اعداد ویژه ای را در پیاده سازی کاروانسرای رباط شرف در زمینه ی طراحی آن مدنظر قرار داده است.

کلیدواژه ها:

کاروانسرای رباط شرف ، فرم ، کالبد ، تناسبات ، هندسه