بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های گندم نان و روابط بین صفات زراعی با استفاده از روش های آماری چندمتغیره

بهبود ژرم پلاسم و تنوع ژنتیکی راهکاری اساسی برای تولید قابل اعتماد و پایدار گیاهان زراعی است. به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی و ارتباط صفات زراعی، ۸۰۰ ژنوتیپ گندم پائیزه به همراه پنج رقم فلات، سرداری، روشن، زارع و پیشگام در قالب طرح حجیم­شده در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی­عصر (عج) رفسنجان مورد ارزیابی قرار گرفتند. ژنوتیپ های مورد مطالعه در تجزیه خوشه ای به روش­های فازی و کا-مینز به چهار گروه تقسیم شدند. صفات وزن بیولوژیکی، عملکرد دانه، شاخص برداشت، ارتفاع، طول سنبله و وزن دانه در سنبله به­ترتیب بیشترین اهمیت را در بروز تنوع ژنتیکی ژنوتیپ ها در هر دو روش خوشه­بندی داشتند. در تجزیه رگرسیون چندگانه صفات روز تا گلدهی و روز تا رسیدگی، طول سنبله، عملکرد بیولوژیک ، تعداد دانه و وزن دانه در سنبله، وزن هزار دانه و شاخص برداشت ۸۹/۸۵ درصد از کل تغییرات عملکرد دانه را توجیه نمودند. صفات عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بیشترین اثر مستقیم و مثبت را روی عملکرد دانه داشتند. نتایج نشان داد که برخی از ژنوتیپ­ها بر اساس تعدادی از صفات، به­ویژه عملکرد دانه و اجزاء آن نسبت به ارقام شاهد برتری داشتند. این ژنوتیپ­ها می­توانند در شرایط آب و هوایی رفسنجان به عنوان ژنوتیپ­های کاندید در برنامه­های اصلاحی مورد توجه قرار گیرند

کلیدواژه ها:

تجزیه مسیر ، تنوع ژنتیکی ، خوشه بندی فازی ، عملکرد ، کا-مینز