بهینه سازی روش باززایی مستقیم در عناب

اهداف: تولید انبوه و به نژادی عناب (Ziziphus jujuba Mill) به عنوان یک درخت میوه و گیاه دارویی باارزش و سازگار با مناطق خشک و نیمه خشک اهمیت خاصی دارد. هدف پژوهش حاضر بهینه سازی روش باززایی مستقیم در عناب بود. مواد و روش ها: در پژوهش تجربی حاضر ریزنمونه ها شامل برگ برش خورده به سه قسمت، برگ برش خورده از چهارطرف و برگ کامل از گیاهان درون شیشه بودند و در محیط های کشت موراشیگ و اسکوگ (MS)، اختصاصی گیاهان چوبی (WPM) با غلظت های متفاوت تیدیازرون (TDZ؛ صفر، ۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۰میکرومولار) و نفتالین استیک اسید (NAA؛ صفر و یک میکرومولار) مقایسه شدند. تاثیر تیمار های ۲ و ۴ هفته تاریکی بر میزان باززایی بررسی شد. آزمایش ها به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی صورت گرفت. میانگین داده های آماری با استفاده آزمون چنددامنه ای دانکن مقایسه شد. نرم افزار SAS ۹.۳.۱ به کار رفت و تفاوت در سطح احتمال ۱% معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: تیمار دو هفته تاریکی با میانگین ۱/۳۸ مناسب تر از ۴ هفته بود. بیشترین میزان باززایی (۲/۲۷) در ریزنمونه برگ برش خورده به سه قسمت حاصل شد. بیشترین درصد باززایی (۰/۷۵%) و بیشترین تعداد شوت های باززاشده (۴/۸۳) در تیمار محیط کشت MS شامل تنظیم کننده های رشد یک میکرومولار NAA و ۱۰میکرومولار TDZ حاصل شد. نتیجه گیری: میزان بازیابی عناب تحت تاثیر نوع ریزنمونه، محیط کشت و تنظیم کننده های رشد گیاه است. حداکثر باززایی در برگ برش خورده به سه قسمت و در محیط MS حاوی یک میکرومولار NAA و ۱۰میکرومولار  TDZحاصل می شود. گیاهچه های حاصله ریشه دار و با موفقیت در محیط "برون شیشه" سازگار می شوند.

کلیدواژه ها:

Regeneration ، Leaf ، Growth Regulator ، Ziziphus jujube ، Tissue Culture ، باززایی ، برگ ، تنظیم کننده رشد ، عناب ، کشت بافت