مقایسه تاثیر ترکیبی از روغن گیاهان دارویی با محلول بنزالکالیوم کلراید به عنوان هندراب بر نمونه های باکتریایی جدا شده از دست پرستاران بیمارستان شهید دکتر رهنمون یزد

مقدمه: رعایت بهداشت دست از مهم ترین عوامل پیشگیری از انتقال عوامل بیماری زای بیمارستانی می باشد. در سال های اخیر جهت میکروب زدایی، بر استفاده از ترکیبات گیاهان دارویی تاکید زیادی شده است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه تاثیر ترکیبی از روغن گیاهان دارویی با محلول بنزالکالیوم کلراید به عنوان هندراب بر نمونه های باکتریایی جدا شده از دست پرستاران انجام شد. روش ها: این مطالعه از نوع نیمه تجربی بود که بر روی ۱۱۰ نفر از پرستاران شاغل در بخش های اتاق عمل، Central Sterilization Supply Department (CSSD) و بخش های بستری و ویژه بیمارستان شهید دکتر رهنمون یزد در سال ۱۳۹۹ به روش نمونه گیری غیر احتمالی آسان انجام گردید. در گروه اول، ترکیبی از روغن های گیاهان آلوئه ورا، اکالیپتوس و اسطوخودوس (غلظت هر کدام ۳۰ درصد و حلال الکل اتانول ۹۹ درصد) به شکل مایع استفاده شد. در گروه دیگر، محلول ضد عفونی دست الکلی (حاوی اتانول ۷۰ درصد، بنزالکانیوم کلراید ۱۲۵/۰ درصد، ویتامین E، رنگ و آب دیونیزه) مورد استفاده قرار گرفت. قبل و بعد از انجام آزمایش، در هر دو گروه کشت بر سه نوع گونه باکتریایی اشرشیاکلی، استافیلوکوکوس اورئوس و اپیدرمیس از دست پرستاران گرفته شد. میزان رضایت پرستاران در مورد حساسیت های پوستی و تنفسی نیز با استفاده از چک لیست محقق ساخته دارای پایایی و روایی ارزیابی گردید. داده ها با استفاده از آزمون های t، Paired t، Mann-Whitney، Fisher's exact، ۲c و McNemar در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: استفاده از محلول های الکلی نسبت به ترکیبات گیاهی، بر کاهش عوامل باکتریایی دست تاثیرپذیری بیشتری داشت (۰۰۲/۰ = P). بین دو گروه استفاده کننده از ترکیبات گیاهی و محلول الکلی، از نظر حساسیت و اگزما تفاوت معنی داری مشاهده شد (۰۰۳/۰ = P)؛ به طوری که در افراد استفاده کننده از محلول الکلی، فراوانی بیشتری گزارش گردید، اما تفاوت معنی داری از نظر میزان خشکی پوست در افراد دو گروه مشاهده نشد (۰۵۰/۰ < P). نتیجه گیری: با توجه به شرایط محیطی بیمارستان و نوع عفونت های موجود، استفاده از هندراب های الکلی توصیه می گردد. با این وجود، انجام تحقیقات بیشتر در زمینه شناسایی داروهای گیاهی با قابلیت عفونت زایی بیشتر به ویژه در محیط بیمارستان پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

Medicinal plant ، Oils ، Aloe vera ، Lavandula ، Eucalyptus ، Benzalkonium compounds ، Hand sanitizers ، گیاهان دارویی ، روغن ها ، آلوئه ورا ، اسطوخودوس ، اکالیپتوس ، ترکیبات بنزالکالیوم کلراید ، ضد عفونی کننده های دست