تحلیل کاربست «روش شهودی» در معرفت نفس «به خود و خدا» باتکیه بر دیدگاه استاد جوادی آملی

هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل کاربست روش شهودی در معرفت نفس(به خود و خدا) با تکیه بر آراء علامه جوادی آملی به عنوان یکی از حکمای سده اخیر حوزه علمیه قم است. ایشان، هیچ یک از انواع راه های شناخت را برای نیل به شناخت حقیقی نفس و خداوند، مفید یقین نمی داند. در این نوشتار تحقیقی، به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع معتبر و مراجعه به آثار مکتوب ایشان و به شیوه ی کتابخا­نه­ای، کاربست روش شهودی به عنوان بهترین، کامل ترین و متقن ترین روش رسیدن به شناخت حقیقی خود و خداوند به اثبات رسیده است. یافته ها بیانگر آن است که اصولی مانند خلیفه بودن انسان، جامعیت انسان، مثال پروردگار بودن انسان و وجود رابط بودن تمام موجودات، در تبیین بحث دخیل هستند. به اعتقاد آیت الله جوادی آملی، شناخت انسان یا از طریق شناخت علت هستی بخش، یا خود انسان و یا آثار و لوازم اوست. معرفت انسان از طریق علت هستی بخش، کامل ترین و بهترین شناخت، ولی دشوار و دور از دسترس همگان است. معرفت از راه آثار و لوازم هم، شناختی ناقص و غیر عمیق است. بنابراین، معرفت از راه خود، بهترین معبر برای ورود به وادی معرفت رب است. از آن جا که کلیه آگاهی های انسان و معارف او به حس، عقل، دل و معارف منقول از معصومین علیهم السلام بازگشت می کند و تمامی این شناخت ها یا در دایره علم حصولی واقع می شوند، یا در دایره علم حضوری، با بررسی و ارزیابی هر کدام از این روش ها، معلوم می شود که هیچ یک از آن ها به شناخت حقیقی نفس و خداوند راه ندارند.

کلیدواژه ها:

انواع معرفت ، امکان معرفت نفس ، روش شهودی ، علت هستی بخش ، جوادی آملی ، سده اخیر حوزه علمیه قم