بررسی لغزش لایه‌های زمین شناسی (پلانش) در حوضه آبخیز سد ایلام و نقش آنها در تولید رسوب

پلانش نوعی لغزش است که در آن عمل لغزش در سطح چینه شناسی سری رسوبها و موازی با شیب دامنه صورت می‌گیرد. عوامل متعددی سبب بروز این پدیده می‌شوند که می‌توان به تناوب لایه‌های سخت آهک در رو و مارن در زیر، شیب زیاد ساختمانی، دخالت تکتونیک و بالاخره نیروی ثقل در وقوع این پدیده اشاره کرد. قرارگیری متناوب لایه‌های آهک ، مارن وشیل ، شیب ساختمانی زیاد لایه‌ها و وجود درز و شکافهای فراوان بر روی لایه‌های برونزد پیدا کرده سبب شده‌اند که در فصول مرطوب بارش زیاد منطقه از طریق سیستم‌های شکست به لایه‌های مارن زیرین نفوذ کرده و سبب آب‌گیری این لایه‌ها شوند. لیزشدگی لایه‌های زیرین و نیز نزدیکی این نواحی به گسلهای لرزه‌خیز منطقه سبب شده‌اند که لغزشهای بزرگی در حوضه مورد مطالعه بوجود آید که بیشتر در سازندهای ایلام ، آسماری و سروک اتفاق افتاده‌اند. این لغزشها سبب پراکندگی حجم عظیمی از رسوبات بر روی دامنه‌ها شده‌اند که دارای بافتی ناهمگن بوده‌و از ذرات ریز تا بلوکهای با قطر چند متر تشکیل شده‌اند با توجه به آمار به دست آمده بررسی ها نشان می دهد که تولید رسوب کل لغزشهای پلانش در حوضه برابر با 82/16019 تن در سال و معادل 72/3 درصد کل تولید رسوب در حوزه می‌باشد. با توجه به اهمیت این مسأله و وجود لغزشهای پلانش و نقش آنها در تولید رسوب و کاهش عمر مفید سد ایلام لزوم توجه به این مناطق و کاهش تولید رسوب در آنها کمال اهمیت را دارد.

کلیدواژه ها:

زمین لغزش پلانش ، لغزش کان گمگ ، لغزش مهر ، رسوب زایی