واکاوی رفتار کشاورزان در پذیرش فناوری آبیاری تحت فشار (مطالعه موردی: دشت های زیرمجموعه سامانه گرمسیری استان ایلام)

در حال حاضر کمبود آب به یک نگرانی در کشور تبدیل شده است و کشاورزان نیز در کانون این مشکل قرار دارد. استفاده از روش های نوین آبیاری به عنوان یکی از راه کارهای اساسی برای حل این مشکل ارائه شده است. این پژوهش پیمایشی با هدف واکاوی رفتار پذیرش فناوری های آبیاری تحت فشار توسط کشاورزان زیر مجموعه سامانه گرمسیری استان ایلام به انجام رسید. جامعه آماری شامل کشاورزان زیر مجموعه دشت های سامانه گرمسیری به تعداد حدود ۱۶۰۰۰ نفر بود. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران تعیین گردید. نمونه گیری به شیوه تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب صورت گرفت. نتایج نشان داد که بالاترین میانگین در سامانه گرمسیری مربوط به بعد باورهای پیامد (۷/۵۲) می باشد. در بین عناوین مربوط به باورهای پیامد بالاترین میانگین مربوط به عنوان " بهره مندی کشاورزان کاربر آبیاری تحت فشار از سود و مزایای آن "به میزان ۹/۲ بود. پس از آن بعدهای روش یادگیری، هنجارهای ذهنی، کنترل باورها، تمایل و نگرش به ترتیب با میانگین های ۷/۰۳، ۶/۹۴، ۶/۸، ۶/۲۷ و ۵/۸۲ از دیدگاه کشاورزان زیر مجموعه سامانه گرمسیری حائز اهمیت است. کمترین میانگین (۴/۵۸) مربوط به بعد نگرش و عنوان "خسته کننده بودن استفاده از آبیاری تحت فشار" به دست آمد. به طور کلی مطابق میانگین نتایج به دست آمده جهت اثرگذاری بالاتر سیستم های آبیاری تحت فشار و بهره برداری مطلوب تر از این سیستم ها توسط کشاورزان زیر مجموعه سامانه گرمسیری بایستی به عناوین زیر مجموعه بعد باورهای پیامد توجه ویژه ای صورت گیرد. همچنین قابل توجه است که عنوان روش یادگیری نیز برای کشاورزان منطقه مورد مطالعه اهمیت ویژه ای داشت. کشاورزان بهترین روش یادگیری را " یادگیری از طریق تجمع در مزرعه های تحقیقاتی" دانسته اند. همچنین در بین عناوین مربوط به بعد هنجارهای ذهنی بالاترین امتیاز (۸/۵) را عنوان " اعتقاد کسانی که برایم مهم اند در به کارگیری آبیاری تحت فشار" کسب کرد. در بعد تمایل نیز عنوان "علاقه مندی به کسب اطلاعات جهت آبیاری تحت فشار" بالاترین میانگین (۷) را از دیدگاه کشاورزان به دست آورد.

کلیدواژه ها:

آبیاری تحت فشار ، واکاوی رفتار کشاورزان ، پذیرش فناوری ، سامانه گرمسیری