شناسایی و مدیریت پیشران های استراتژیک توقف خام فروشی نفت در ایران در افق ۱۴۱۴

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 18

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IIESHRM-16-63_005

تاریخ نمایه سازی: 24 آذر 1403

چکیده مقاله:

وابستگی به درآمدهای حاصل از خام فروشی نفت دهه های متمادی است که گریبانگیر اقتصاد ایران شده و عامل مشکلات متعددی ازجمله نوسانات اقتصادی، تورم ، بیکاری و تراز منفی بازرگانی بدون نفت بوده است. با شدت گرفتن مشکلات اقتصادی، ناشی از تحریم ها، «افزایش ارزشافزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز و بالا بردن صادرات محصولات پتروشیمی و فرآورده های نفتی» به جای خام فروشی نفت، در قالب «سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی» ابلاغ شد و نهایتا «توقف خام فروشی تا ۱۵ سال آینده» به عنوان هدف اقتصادی کشور در «الگوی پایه ی اسلامی ایرانی پیشرفت» مطرح شد. ازآنجاکه امروزه سرعت شدید تغییرات و عدم قطعیت های بی شمار روش های سنتی برنامه ریزی را به چالش کشیده است، دانش آینده پژوهی با روش های مختلف ازجمله تحلیل پیشران می تواند نگاه دقیق تری نسبت به عناصر و نیروهای سازنده آینده و نقش و وزن هر مولفه در سیستم موردمطالعه در اختیار پژوهشگران قرار دهد. با توجه به این نکته و با در نظر گرفتن مسئله پژوهش، هدف این تحقیق «شناسایی پیشران های تدوین سناریوهای توقف خام فروشی نفت تا افق ۱۴۱۴» بوده است و سعی شده تا مهمترین عوامل تاثیرگذار بر آینده توقف خام فروشی تا ۱۵ سال آینده شناسایی شوند. در فرایند اجرای این پژوهش، ابتدا کتب، مقالات، اسناد، گزارش های رسمی و آمارهای مرتبط با موضوع تحقیق براساس دوره های زمانی و به روش مطالعه کتابخانه ای موردبررسی قرار گرفت و در مرحله بعد این یافته ها به منظور تکمیل و پالایش در اختیار خبرگان قرار داده و نظرات آن ها ثبت شد. نتایج حاصل در یک فرایند رفت و برگشتی دلفی و همچنین چندین پنل خبرگی موردبحث و بررسی قرار گرفت. درنهایت ۷ پیشران توقف خام فروشی نفت تا افق ۱۴۱۴ با رای و نظر خبر گان شناسایی و توسط تیم پژوهش از نظر نقش، وزن و حتی حالت های مختلف عدمقطعیت در ۱۵ سال آینده مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. این پیشران ها عبارت اند از: ساختارها و رویکردهای سیاسی مدیریتی، ساختار و مختصات اقتصادی کشور، میزان و الگوی مصرف داخلی نفت، توسعه سرمایه گذاری در صنایع پتروشیمی و پالایشی، تحریم، قیمت جهانی نفت و فناوری. این تحقیق به تصمیم گیران و خط مشی گذاران پیشنهاد می دهد برای تحقق سناریوی توقف خام فروشی نفت می بایست توجه ویژه ای به هر پیشران، به ویژه پیشران هایی که در سطح ملی کنترل قابل توجهی بر روی آن ها وجود دارد، داشته باشند

نویسندگان

احد رضایان قیه باشی

Assistant Professor, Department of Future Studies, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran

محمد خوشکام

Graduated from the Master's degree program in Futures Studies, Faculty of Management, University of Tehran

علی اصغر پورعزت

Professor, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran

هدایت امیری

PhD student, Futures Studies, Tehran, Iran, National Oil Company

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Auty, R. (۱۹۹۳). Development in Mineral Economies: the Resource Curse ...
  • Collier, P., & Gunning, J. W. (۱۹۹۹). Explaining African Economic ...
  • doi:۱۰.۱۲۵۷/jel.۳۷.۱.۶۴Corden, W. M., & Neary, J. P. (۱۹۸۲). Booming Sector ...
  • Gelb, A. H. (۱۹۸۸). Oil windfalls: Blessing or curse? : ...
  • Mahdavy, H. (۱۹۷۰). Patterns ad Problems of Economic Development in ...
  • Pourezzat, A. A., Mollaee, A., & Firouzabadi, M. (۲۰۰۸). Building ...
  • Kianian, T., Pakpour, V., Zamanzadeh, V., Lotfi, M., Rezayan, A., ...
  • Sarmast, Bahram, Rezayan Ghayehbashi, Ahad, Moeinian, Amin, & Abbasi, Afsaneh. ...
  • doi: ۱۰.۳۰۴۷۳/ee.۲۰۲۱.۵۶۰۳۹.۲۲۸۴ ...
  • Rezayan Ghayehbashi A, Mousavi Shafaee S M, Naghdi F. (۲۰۱۷) ...
  • شیوا، حسین. (۱۴۰۳). طراحی الگوی راهبردی ساختار کلان توسعه پایدار؛ ...
  • رجب بیگی، مجتبی. گلرد پروانه، ابطحی نژاد سید علی (۱۳۹۸). ...
  • علی مرادی، داریوش. واعظی، رضا. امیری، مقصود. (۱۴۰۲). تحلیلی کلان ...
  • مهرابی طالقانی، علیرضا. مجیبی، تورج. صفری ثابت، شعبانعلی. (۱۴۰۲). ارائه ...
  • اصلاح ساختار بودجه دولت، گامی درجهت کاهش وابستگی به نفت. ...
  • https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/۱۷۳۳۰۷بل، وندل. (۱۳۹۲). مبانی آینده پژوهی: تاریخچه، اهداف و دانش، ...
  • دانش جعفری، داود و کریمی، سمانه. (۱۳۹۳). نفت، برنامه ششم ...
  • https://p.dw.com/p/۳emQnشریعتی، شهروز. (۱۳۸۶). چیستی و کاستی نظریه دولت رانتیر. نشریه ...
  • شیخ نوری، محمد امیر (۱۳۸۱). صادرات نفت و تغییر شکل ...
  • فخیمی، قباد (۱۳۸۷). سی سال نفت ایران، از ملی شدن ...
  • فضلی نژاد، سیف اله و احمدیان، مرتضی (۱۳۸۹). اقتصاد رانتی ...
  • میرجلیلی، فاطمه و موسوی، سیده مریم (۱۳۹۳). بررسی ضرورت پالایش ...
  • میرشجاعیان حسینی، حسین و رهبر، فرهاد (۱۳۹۰). شناخت روابط علی ...
  • همدمی خطبه سرا؛ صبیحه. درودیان؛ علی اصغر. سادات مشیراستخاره، زهرا. ...
  • ورزش سالمندی در ایران. مطالعات مدیریت ورزشی، ۱۲ (۶۴)، ۵۷-۹۰. ...
  • رضایان قیه باشی، احد، مرزبان، احسان. (۱۳۹۸). شناسایی پیشران ها، ...
  • نمایش کامل مراجع