ماهیت ترکیبی داده های لیتوژئوشیمیایی و تاثیر آن بر تحلیل رگرسیونی عیار طلا: مطالعه موردی اندیس طلای قره چر، شمال غرب ایران

تحلیل رگرسیونی به عنوان بخش مهمی از اکتشاف ذخایر طلا با داده­های ژئوشیمیایی با ماهیت ترکیبی سر و کار دارد. در داده­های ترکیبی، متغیرهای عیاری بخشی از کل بوده و اطلاعات مفید در آنها در قالب نسبت متغیرها وجود دارد. محدود بودن داده­ها در بازه صفر تا ۱۰۰ درصد باعث ایجاد همبستگی تحمیلی و کوواریانس دروغین شده و این موضوع، تحلیل های آماری مرسوم را با اشتباه و عدم قطعیت همراه خواهد کرد. این موضوع برای داده های ژئوشیمیایی که مجموع آنها به ۱۰۰ درصد نمی­رسد نیز ثابت شده است. در این پژوهش تحلیل رگرسیونی عیار طلا در یک رخداد معدنی طلا در شمال غربی ایران با دو رویکرد سنتی (رگرسیون غیرخطی چند متغیره داده های خام) و ترکیبی (رگرسیون غیرخطی چند متغیره بالانس های به دست آمده از تبدیل نسبت لگاریتمی ایزومتریک (ilr)) مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این کار مقایسه توانایی دو رویکرد در برآورد دقیق عیار طلا است. ضریب همبستگی مقادیر واقعی و تخمینی برای رویکرد سنتی ۷۴/۰ و برای رویکرد ترکیبی ۸۴/۰ و نرخ طبقه­بندی صحیح (CCR) به عنوان مثال در عیار ppb۴۰ به ترتیب ۶۸۸/۰ و ۸۷۵/۰ است. به علاوه، تابع توزیع مقادیر تخمینی با رویکرد ترکیبی بیش از رویکرد سنتی به تابع توزیع داده­های واقعی شبیه است. همچنین، رویکرد سنتی در یک نمونه، عیار طلا را کم تر از صفر تخمین زده است. این تناقض آشکار نشانه ای از نامناسب بودن روش های سنتی ریاضی برای کار با داده هایی با سیستم بسته است. به علاوه، رویکرد ترکیبی در برآورد چارک­های اول و سوم که مقادیر حیاتی تری در جدایش داده های آنومال هستند، تخمین­های دقیق­تری ارائه نموده است. مجموع این موارد دلالت بر این دارند که به منظور یک تحلیل آماری دقیق و قابل اعتماد، باید ماهیت ترکیبی داده­های ژئوشیمیایی مورد توجه واقع شده و داده­ها با روش نسبت لگاریتمی مناسب تحلیل شوند.

کلیدواژه ها:

داده ترکیبی ، تبدیل نسبت لگاریتمی ایزومتریک ilr ، رگرسیون چند متغیره ، فاصله ماهالانوبیس ، طلا ، قره چر