واکاوی نظریه پردازی سمبولیسم اجتماعی ایرانی در بوطیقای شعر نیمایوشیج

چکیده در جریان شناسی شعر نو فارسی، سمبولیسم اجتماعی، همراه با نوآوری ایرانی و به دور از اقتباس و تقلید سطحی، نخستین بار در شعر نیما یوشیج، پدیدارشد. نیما یوشیج، بیش از آن که او را پایه گذارشعر نو فارسی به شمارآوریم، باید نظریه پرداز جریانی در شعر نو نام داد که آگاهانه و بر پایه ی بوطیقای شعری با رویاوری به سوی سمبولیسم اجتماعی، زمینه های تحول را در عرصه ی اندیشه ورزی ایرانی پدید آورد. کارکردهای سمبولیسم اجتماعی در بیان مفاهیم ژرف، دوری گزیدن از عینیت گرایی و نزدیک شدن به مفاهیم انتزاعی، ظرفیت بالای عناصر واژگانی زبان درحوزه ی سمبولیسم اجتماعی، چندگانگی معنایی به مقتضای سرشت شعر فارسی و ژرفا بخشیدن به شعر نو فارسی از طریق گرایش های سمبلیستی ازجمله عوامل رویکرد آگاهانه و هوشمندانه ی نیما یوشیج به سوی سمبولیسم اجتماعی به شمار می رود. در این پژوهش که با روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای و روش تحلیل داده ها از نوع کمی و کیفی انجام شده است، بر پایه ی شناخت جریان شناسی شعر نو فارسی، تحولات شعری آغازگر شعر نو فارسی از رمانتیسم به سوی سمبولیسم فردی و سپس سمبولیسم اجتماعی و تاثیر بافت برون متنی، زمینه های رویگردانی نیما یوشیج از رمانتیسم و روی آوری به سمبولیسم اجتماعی کاویده می شود. هیچ یک از شاعران نوپرداز پیرو نیما یوشیج، نه بوطیقای شعری او را داشتند و نه توانایی در نظریه پردازی ادبی تا بتوانند همسنگ او در این عرصه و با این سطح گسترده ی کمی و کیفی در چارچوب سمبولیسم اجتماعی، منظومه ی شعری بیافرینند؛ آن هم با رنگ و بوی بومی و ایرانی، موضوعی که تاکنون مغفول مانده است.

کلیدواژه ها:

واژگان کلیدی: نیما یوشیج ، سمبولیسم اجتماعی ، جریان شناسی ، بافت برون متنی ، بوطیقای شعری