رقابت آمریکا و چین در حوزه هوش مصنوعی؛ از ملی گرایی فنی تا جغرافیای سیاسی فنی

هوش مصنوعی به طور روزافزونی در کلان رقابت ایالات متحده آمریکا و چین نقشی محوری و تعیین کننده پیدا کرده است. پکن و واشنگتن مترصد هستند توان و قابلیت های هوش مصنوعی را به منظور دستیابی به مزیت راهبردی در کلان رقابت خود ارتقا دهند. توسعه هوش مصنوعی از سوی دو طرف، رقابت راهبردی آن ها را عمیق تر کرده است و ساختار و پویایی های نظام بین الملل را نیز متاثر خواهد کرد. در مقاله حاضر، با بهره گیری از گزاره های نظری نوواقعگرایی و روش توصیفی- تحلیلی درصدد واکاوی ابعاد و زوایای رقابت آمریکا و چین در حوزه هوش مصنوعی بوده ایم. بر این مبنا، پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که رقابت آمریکا و چین در حوزه هوش مصنوعی چگونه در چارچوب رقابت ساختاری دو کشور در نظام بین الملل معنا و مفهوم پیدا می کند؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که آمریکا و چین با اولویت بخشی به جغرافیای سیاسی فنی (تکنوژئوپلیتیک) و ملی گرایی فنی (تکنوناسیونالیسم) درصدد رهبری عرصه فناوری، به ویژه در حوزه هوش مصنوعی، هستند. در واقع، تلاش ها و اقدام های آمریکا و چین برای رهبری عرصه فناوری، ملاحظات راهبردی آن ها در تمامی حوزه ها را تحت تاثیر قرار داده است. رهبران چین، هوش مصنوعی را فرصتی برای مقابله با سلطه نظامی و فناوری آمریکا و کسب برتری راهبردی می دانند. در نقطه مقابل نیز توانمندی های فناوری رو به رشد چین عامل اصلی تلاش های ایالات متحده برای ایجاد بلوکی از اقتصادهای رقومی (دیجیتال) در راستای موازنه سازی قدرت فزاینده چین است.

کلیدواژه ها:

جغرافیای سیاسی فنی (تکنوژئوپلیتیک) ، رقابت آمریکا- چین ، ملی گرایی فنی (تکنوناسیونالیسم) ، نظام بین الملل ، ۱هوش مصنوعی