اشباع نیافتگی سرزمینی افغانستان و پاکستان و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

با خروج نیروهای نظامی آمریکایی و ایساف از افغانستان در سال ۲۰۲۱ و تصرف قلمرو این کشور توسط نیروهای طالبان، موضوع امنیت مرزهای شرقی دوباره به یکی از دغدغه های اساسی امنیتی برای جمهوری اسلامی تبدیل شده است. افغانستان و پاکستان با حدود دو هزار کیلومتر مرز مشترک با ایران، اختلافات مرزی شدیدی با یکدیگر دارند. با بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، روابط آن ها پیچیده تر شده و تبعات عمیقی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی خواهد داشت. سوال اصلی مقاله این است که «ریشه اختلافات پاکستان و افغانستان چیست و چگونه بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تاثیرگذار بوده است؟» فرضیه مقاله نیز این گونه صورت بندی شده است: «ریشه اصلی اختلافات پاکستان و افغانستان، مرز دیوراند است. چون افغانستان این خط مرزی را به رسمیت نشناخته ، لذا، پاکستان همواره به دنبال ناکامی دولت مرکزی افغانستان بوده است. این وضعیت زمینه ساز فعالیت گروه های تروریستی چون داعش، افزایش تولید مواد مخدر، تداوم آوراگی افغان ها، مداخله خارجی و استقرار طالبان به عنوان رقیب ایدئولوژیک جمهوری اسلامی شده؛ که هر کدام تهدیدی علیه امنیت ملی ایران است». یافته های مقاله نشان می دهد راهبرد پاکستان در افغانستان، موجب ایجاد دولت وابسته، ضعیف و ناکام در این کشور شده است. نتیجه آن، فراهم شدن بسترهای ضد امنیتی برای جمهوری اسلامی ایران است. داده های مقاله از طریق منابع کتابخانه ای، مجلات و سایت های تخصصی اینترنتی گردآوری و با رویکرد تحلیل کیفی پردازش شده است.

کلیدواژه ها:

افغانستان ، پاکستان ، اشباع سرزمینی ، دیوراند ، امنیت ملی ایران ، طالبان