برآورد پارامترهای ژنتیکی مرتبط با خصوصیات کیفی دانه در اینبرد لاین های حاصل از تلاقی دو رقم گندم نان

گندم یکی از مهمترین غلات و اساسی ترین محصول غذایی در سراسر جهان محسوب می شود. عمده مصرف گندم به صورت نان است که کیفیت مطلوب آن از نظر طعم، مزه، طول مدت نگهداری و کاهش ضایعات اهمیت بسزائی دارد. در مطالعه حاضر، پارامترهای ژنتیکی برخی ویژگی های کیفی دانه در ۱۳۱ لاین F۶ گندم حاصل از تلاقی ارقام مرودشت × نورستار (به همراه والدین)، شامل محتوای پروتئین دانه، رطوبت، نشاسته، الیاف نامحلول در شوینده خنثی، عدد فالینگ، گلوتن کل، گلوتن قوی، گلوتن ضعیف و گلوتن خشک مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که لاین های مورد بررسی فقط برای صفات محتوای پروتئین دانه و عدد فالینگ تفاوت بسیار معنی داری داشتند. برخی از لاین ها برای صفات مهمی همچون درصد پروتئین دانه مقادیر بالاتری نسبت به والدین نشان دادند. نتایج تجریه خوشه ای تنوع بین لاین ها را تایید کرد. گروه پنج با ۳۱ لاین بیشترین میانگین برای محتوای پروتئین دانه را نشان داد. محتوای پروتئین با صفات مرتبط با گلوتن، همبستگی فنوتیپی مثبت و بسیار معنی داری نشان داد. کمترین و بیشترین مقدار ضریب تغییرات فنوتیپی، ژنتیکی و محیطی به ترتیب برای درصد نشاسته و عدد فالینگ به دست آمد. تفاوت قابل ملاحظه بین ضریب تغییرات ژنتیکی و فنوتیپی در صفاتی همچون نشاسته دانه و گلوتن نشان دهنده تاثیر بیشتر محیط بر این صفات است. پروتئین و عدد فالینگ، از وراثت پذیری و پیشرفت ژنتیکی بالایی برخوردار بودند. با توجه به نتایج به دست آمده، محتوای پروتئین دانه و عدد فالینگ به دلیل تنوع بالا و اثر کمتر انحراف محیطی می توانند برای انتخاب لاین های برتر (۲۸، ۳۵، ۸۱ و ۱۰۰) در این جمعیت مورد توجه قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

Protein ، Gluten ، Falling number ، Starch ، Segregation generations ، پروتئین ، گلوتن ، عدد فالینگ ، نشاسته ، نسل های در حال تفکیک