تحلیلی انتقادی بر نظریه الهیات اعصاب اندرو نیوبرگ

اندرو نیوبرگ، پزشک و پژوهشگر پیشگام حوزه الهیات اعصاب، در آثار خود به بررسی بنیان های عصبی تجربه های معنوی و مذهبی پرداخته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی، ابتدا مبانی نظری الهیات اعصاب و دیدگاه های وی را معرفی می کند و سپس، با اشاره به چالش ها و محدودیت های روش شناسی و مبانی نظری آنها، به بررسی انتقادی آنها می پردازد. دیدگاه های نیوبرگ در زمینه الهیات اعصاب، با چالش های متعدد روبرو است؛ ازجمله محدودیت های روش شناسی، چراکه مطالعات نیوبرگ عمدتا بر استفاده از روش های تصویربرداری مغزی مانند fMRI استوار است. چنین روش هایی در مطالعه تجربه های ذهنی و معنوی با محدودیت هایی اساسی روبه رو هستند. همچنین مبانی نظری دیدگاه های نیوبرگ ناقص اند، زیرا اصولا بر پایه فروکاست گرایی مادی استوارند؛ این رویکرد، نقش عوامل غیرمادی و معنوی در تجربه های دینی را نادیده می گیرد. به طور کلی، به رغم تلاش های ارزشمند او، دیدگاه های وی در زمینه الهیات اعصاب خالی از نقص و نقض نیست؛ برای ارائه تصویری جامع و دقیق از تجربه های دینی، به رویکردهای نظری و روش شناسی جامع نیاز است که نقش عوامل مختلف، اعم از مادی و معنوی، را در این تجربه ها لحاظ کند.

کلیدواژه ها:

الهیات اعصاب ، اندرو نیوبرگ ، تجربه دینی ، عصب شناسی ، روان شناسی ، رویکرد انتقادی