تحلیل اقلیمی نوسانات طولانی مدت دید افقی در شمال غرب ایران

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 56

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_GEOP-28-89_004

تاریخ نمایه سازی: 12 آذر 1403

چکیده مقاله:

به منظور بررسی نوسانات طولانی مدت دید افقی در شمال غرب ایران، داده های ساعتی دید افقی ثبت شده در ۷ ایستگاه منتخب در دوره ۱۹۵۱ تا ۲۰۲۰ اخذ شد. بعد از غربالگری داده ها، پراشیدگی زمانی میانگین دید افقی بررسی شد. ضریب خاموشی اتمسفر با استفاده از رابطه کشمایدر محاسبه شد؛ آزمون من-کندال روی میانگین سالانه و آماره ی Rdit روی داده های ساعتی دید افقی اجرا شد. سپس تغییرات درصد دیدهای خیلی خوب (کیلومتر ۱۹<) نسبت به درصد دیدهای بد (کیلومتر ۱۰>) محاسبه شد. نتایج حاکیست میانگین سالانه دید افقی در منطقه مورد مطالعه ۱۳~ کیلومتر است. سه دوره نوسانی متفاوت در میانگین منطقه ای دید افقی شناسایی شد: دوره اول «دوره کاهش شدید» میانگین دید افقی (۱۹۵۱ تا ۱۹۸۵)؛ دوره دوم «دوره دید افقی پایین و ثابت» (۱۹۸۷ تا ۲۰۰۵)؛ و دوره سوم «دوره بهبود نسبی اخیر». میانگین منطقه ای دید افقی (ضریب خاموشی) با آهنگ ۱۶۷/۰- (۰۰۱۷/۰) کیلومتر در سال روند کاهشی (افزایشی) معنی دار در سطح اطمینان ۰۱/۰ دارد. روند کاهشی معنی دار در همه ایستگاه های مورد مطالعه به استثنای ایستگاه اردبیل تایید شد. میانگین Rdit در شمال غرب ایران در اوایل دهه ی ۱۹۵۰، ۸۵/۰~ بوده است در حالی که در دهه ۱۹۹۰ به حدود ۳/۰ کاهش یافته است. با وجود بهبود میدان دید افقی در دهه اخیر و رسیدن آن به حدود توزیع مرجع (شاخص ریدیت ۵/۰~)؛ اما همچنان روند کاهشی دید افقی اثبات شد. روند افزایشی دیدهای بد (از ۵% به ۲۵%) به همراه روند کاهشی دیدهای خیلی خوب (از ۸۰% به ۵%) حاکی از روند کاهشی دید افقی می باشد که اوایل دهه ۱۹۸۰ به عنوان نقطه شکست مشخص شد. پدیده مه-دود با ۷/۳۸% در کل دوره، تاثیرگذارترین پدیده هواشناسی در کاهش دید افقی بوده و در بین ایستگاه ها بیشترین (کمترین) تاثیرگذاری آن در تبریز و ارومیه (سقز و اردبیل) به ترتیب ۶۳% و ۵/۵۶% (۲/۲۱%۸/۲۴%) بوده است.

نویسندگان

عاطفه حسینی صدر

۱-گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی و ۴-گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

برومند صلاحی

استاد آب و هواشناسی،گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی

غلام حسن محمدی

کارشناسی هواشناسی کاربردی / سازمان هواشناسی کشور