جایگاه سازنده گرایی در کتب درسی (بررسی نقش معلم و دانش آموزان)

سازندهگرایی رویکردی به تدریس و یادگیری و مبتنی براین فرض است که یادگیری حاصل ساختن ذهن است و دانش آموزان با ترکیب و تطبیق اطلاعات جدید با یکدیگر و با آنچه قبلا می دانسته اند، یاد می گیرند. از طرفی امروزه با توجه به تغییرات مهم در برنامه های درسی توجه بیش از پیشی را می طلبد که با لحاظ نمودن دیدگاهها و رویکردهای نو دراین باره شاهد تغییرات در محتوای کتی درسی باشیم . در این راستا پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتب درسی مقطع ابتدایی از جهت میزان توجه به نقش معلم و دانش آموزان با توجه به رویکرد سازنده گرایی بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و بر اساس ماهیت و شیوه گردآوری دادهها، توصیفی از نوع تحلیل محتوا کمی به روش آنتروپی شانون بود. جامعه پژوهش حاضر با نظر اساتید و متخصصان و با توجه به هدف پژوهش ، محتوای برنامه درسی علوم دوره ابتدایی آموزش و پرورش ایران در سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ بود که مجموعه این محتواها ۶ جلد کتاب درسی را شامل می شد. از آنجا که ضرورت بررسی تمامی محتواها وجود داشت ، نمونه گیری انجام نشد و کل جامعه مورد مطالعه قرار گرفت . ابزار پژوهش چک لیستی بود که بر اساس نظر متخصصان تشکیل شد و محتوای کتابهای تعلیمات اجتماعی درسه بخش عکس ، پاراگراف و تمرین و تکلیف مورد تحلیل قرار داده شد. نتایج حاصل از شمارش فراوانی حاکی از آن بود که به نقش دانش آموزان با توجه به رویکرد سازندهگرایی توجه یکسانی نشده است و به زیرمولفه یادگیری معنی دار بیشترین توجه و به زیرمولفه پیوند بین مهارتهای آموخته شده قبلی با اطلاعات جدید کمترین توجه شده است . همچنین نتایج حاصل از شمارش فراوانی حاکی از آن بود که به نقش معلمان نیز با توجه به رویکرد سازنده گرایی توجه یکسانی نشده است و به زیرمولفه توجه به نقش تهسیلگری معلم در فرایند آموزش با بیشترین توجه و زیرمولفه ارزیابی فرایندی کمترین توجه شده است .

کلیدواژه ها:

سازنده گرایی ، نقش معلم ، دانش آموزان ، محتوای درسی