مکان یابی بندهای زیرزمینی در شهرستان بن استان چهارمحال وبختیاری

بندهای زیرزمینی سازه هایی هستند که جریان طبیعی آب های زیرسطحی یا جریان های زیرقشری را مسدود نموده و سبب ایجاد ذخایر آبی در زیر زمین می شوند .فواید اصلی ذخیره آب در این بندها میزان بسیار کم تبخیر، کاهش خطر آلودگی، عدم وجود مشکل زیر آب رفتن زمین های کشاورزی، پایداری سازه ای بسیار بالا و هزینه پایین ساخت می باشد. مهمترین چالش درفرآیند احداث بندهای زیرزمینی، شناسایی و تعیین مکان های مناسب و مستعد جهت احداث این بندها می باشد. این پژوهش با هدف تعیین معیارهای مناسب مکانیابی جهت احداث بندهای زیرزمینی و به صورت موردی درسطح شهرستان بن استان چهار محال وبختیاری به انجام رسیده است. دراین تحقیق ازمنطق بولین (Boolean)جهت تعیین محدوده های مناسب بهره گیری شد وآنگاه با استفاده از عکس های هوایی وتصاویر ماهواره ای لندست، ۱۰ محور مناسب احداث بند در محدوده های شناسایی شده مشخص گردید. درادامه و به منظور اولویت بندی محورها، با استفاده از روش سلسله مراتبی (AHP) ابتدا معیارها، زیرمعیارها و شاخص های اولویت بندی تعیین و سپس محورهای شناسایی شده براساس معیارهای منتخب به ترتیب از ۱تا۱۰اولویت بندی گردیدند. براساس نتایج حاصله، به ترتیب معیارهای هیدرولوژی با وزن ۵.۰ عوامل اقتصادی- اجتماعی با وزن ۳۰.۰، مخزن با وزن ۱۳.۰ و محور با وزن ۰۵۸.۰ دارای اولویت اول تا چهارم هستند. در تعیین ارزش شاخص ها، کمیت آب (ارتفاع رواناب) با وزن ۸۳۳.۰، بیشترین وزن را به خود اختصاص داده است و به عنوان مهم ترین شاخص و بعد از آن عمق آبرفت با وزن ۷۴۳.۰ دارای وزن و اهمیت بیشتری نسبت به سایر شاخص ها می باشند. براین اساس ازبین محورهای شناسایی شده دومحور ۱(باشناسهB) و محور ۲(باشناسهA) به عنوان اولویت های اول ودوم تعیین و به بخش اجرا معرفی گردیدند.

کلیدواژه ها:

آب زیرقشری ، منطق بولین ، به گزینی ، AHP