مقایسه دو تاریخ بابورنامه و تاریخ رشیدی و رابطه متقابل آن ها با یکدیگر

تاریخ رشیدی کتابی در باره تاریخ سرزمین ترکستان از ۷۴۸ تا ۹۵۲ و خانهای جغتایی و امیران کاشغر، به فارسی ، تالیف میرزا محمدحیدر دوغلات . این کتاب شامل دو دفتر است : دفتر نخست که مولف آن را «تاریخ اصل » نیز خوانده ، در ۹۵۱۹۵۲ نوشته شده و مشتمل است بر شرح رویدادهای دو سلسله هم زمان ، یعنی خانهای مغولستان از تغلق تیمور تا عبدالرشیدخان و امیران دوغلات که در ترکستان شرقی حکومت می کردند و تابع خانهای مغولستان بودند. از این کتاب چند نسخه خطی وجود دارد: یک نسخه در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران (ش ۳۲۱۸) و دو نسخه در موزه بریتانیا . این کتاب به ترکی ترجمه و در ۱۲۶۳ در ختن چاپ شده است . تاریخ بابر شاه المعروف ببابرنامه وقائع فرغانه، تصنیف ظهیرالدین محمد بابر شاه، که آن را «واقعات بابری» و «توزک بابری» نیز خوانده اند در حقیقت خاطرات و نظرات بابر است که به زبان ترکی جغتایی و با نثری ساده نگاشته شده است و حوادث سال های ۸۹۹ تا ۹۳۶ق را در بر می گیرد. مطالب که شرح حال پادشاهان سلسلسه تیموری هند و رویدادهای آن دوران تا عصر مولف است، با مقدمه ای حاوی کلیاتی در باب اوایل پادشاهی بابر و اطلاعاتی درباره شاهزادگان تیموری، آغاز شده است. سپس حوادث از سال ۸۹۹ق (نخستین سال پادشاهی بابر) تا وقایع اولین روزهای سال ۹۳۶ق، به ترتیب سنوی، گزارش، اما ناگهان رشته سخن قطع شده است. این پژوهش در تلاش است با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای به بررسی مقایسه دو تاریخ بابورنامه و تاریخ رشیدی و رابطه متقابل آن ها با یکدیگر بپردازد.

کلیدواژه ها:

تاریخ ، بابورنامه ، تاریخ رشیدی ، ظهیرالدین محمد بابر شاه ، میرزا محمدحیدر دوغلات