تحلیلی بر یک دهه تولید علم پژوهشگران ایرانی در سطح ملی

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین سهم هریک از حوزه های علوم انسانی، پایه، فنی مهندسی، کشاورزی، دامپزشکی و منابع طبیعی ایران در تولید مقالات منتشر شده در نشریات علمی ایران طی سال های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰ است.                             روش شناسی: این پژوهش از نوع پژوهش های توصیفی علم سنجی است و در آن از روش کتابخانه ای استفاده شده است. جامعه پژوهش کل مقالات نشریات حوزه های علوم انسانی، علوم پایه، فنی -مهندسی و کشاورزی، دامپزشکی و منابع طبیعی است که  قبل از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰ اعتبار علمی پژوهشی یا علمی ترویجی کسب کرده اند. فهرست این نشریات از طریق پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، پایگاه مگ­ایران و پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی استخراج شده است.                             یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که حوزه علوم انسانی با تعداد ۴۲۱ مجله و ۴۴۴۱۶ عنوان مقاله، بیشترین میزان تولید علمی را داشته است. همچنین این حوزه با داشتن هفده حوزه فرعی دارای بیشترین زیرحوزه بین حوزه های مورد مطالعه بوده است. در حوزه کشاورزی رشته زراعت، حوزه مهندسی شیمی و نفت و پلیمر و حوزه علوم پایه رشته زیست شناسی بیشترین تعداد مقالات را به خود اختصاص داده اند. همچنین یافته ها نشان داد که متوسط نرخ رشد سالانه انتشارات حوزه علوم انسانی در طی سال های مورد بررسی، ۲.۲۶درصد، حوزه فنی مهندسی ۵.۸۹درصد، کشاورزی، دامپزشکی و منابع طبیعی ۹.۲۸درصد و حوزه علوم پایه ۲۹.۲درصد می باشد.                            نتیجه گیری: رشد بیشتر تولیدات علمی در برخی از زیرحوزه های مورد بررسی می تواند نمایانگر نقاط قوت و توسعه علمی بیشتر این موارد در سطح ملی باشد و تداوم این وضعیت باید در صدر اولویت های توسعه علمی کشور قرار گیرد؛ از سوی دیگر، رشد اندک مقالات در برخی از زیرحوزه ها نیز باید در سیاست گذاری علمی کشور و راه اندازی نشریات علمی جدید و نیز در ترویج پژوهش های مربوط به این موضوعات بیشتر مورد توجه قرار گیرد. به طورکلی رشد شتابان تولیدات علمی فارسی و لاتین نوید رسیدن به چشم انداز ۱۴۰۴ را می دهد.

کلیدواژه ها:

تولید علم ، علم سنجی ، تولیدات علمی ایران