ترسیم ساختار حوزه های علمی با استفاده از روش هم واژگانی: مطالعه موردی تحقیقات کشاورزی استان کرمانشاه

هدف: پژوهش حاضر با استفاده از شاخص های تحلیل شبکه اجتماعی، به بررسی و مطالعه هم واژگانی ۴۷۵ مقاله فارسی در حوزه کشاورزی استان کرمانشاه که در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بین سال های ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۳ نمایه شده اند، می پردازد. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی علم سنجی است که از روش تحلیل شبکه هم رخدادی واژگانی بهره گرفته و از شاخص های تحلیل شبکه همچون مرکزیت رتبه، مرکزیت بینابینی، مرکزیت نزدیکی و همچنین شاخص چگالی استفاده کرده است. برای ترسیم نقشه علمی روابط و موضوعات، از نرم افزار یو سی نت و نت دراو و نیز برای خوشه بندی موضوعات، از نرم افزار ماتریس سازی راور ماتریس و SPSS بهره گرفته شد.  یافته ها: تحلیل داده ها نشان از روند رشد صعودی تحقیقات علمی بین سال های ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۲ می باشد. در نقشه موضوعات اصلی مقالات کشاورزی، موضوعاتی مانند گندم، نخود، جو، زراعت، آب، کلزا، خشکی و ژنتیک و سایر موضوعات که در شبکه قابل رویت هستند، دارای بالاترین مرکزیت نزدیکی می باشند. در نقشه موضوعات اصلی مقالات حوزه کشاورزی استان کرمانشاه، موضوعات تجزیه، زراعت، گندم، خاک، تنوع، روش های آماری و... مشخص شده اند. نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای نیز نشان داد که محور اصلی پژوهش شامل موضوعات ژنتیک، گندم، آبیاری، دانه و تجزیه می باشد. در میان تحقیقات کشاورزی، موضوعاتی چون سیلاب، هنرستان کشاورزی، خودکارآمدی، دانش بومی، تنش خشکی و... به عنوان موضوعات نوظهور و جدید تحقیقات مشخص شدند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که شبکه هم واژگانی موضوعات مقالات نسبتا متراکم است. تحلیل موضوعات به دست آمده از پژوهش نشان داد که مدارک علمی حوزه موردبررسی در قالب ۱۷۶ موضوع اصلی که این موضوعات به ۴۴ محور (خوشه) فرعی و یک محور اصلی طبقه بندی شدند، برخی از این موضوعات مربوط به محصولات کشاورزی و برخی مربوط به امکانات و تسهیلات و روش های کشاورزی و آبیاری و... می باشد.

کلیدواژه ها:

Network analysis ، Co-word analysis ، Agriculture ، Kermanshah Province