واکاوی حکم مستفاد از تعبیر یکره در روایات

ماده کره یکی از مواد پر تکرار در روایات است که در اصطلاح متاخرین بیانگر یکی از احکام تکلیفی است. تاریخ جعل این اصطلاح توسط متاخرین به یقین بعد از عصر صدور روایت بوده است. در نتیجه این پرسش در ذهن ایجاد می شود که مراد معصومین علیهم السلام از به کار بردن واژه کره و مشتقات آن چه بوده است؟ روایات شامل این ماده دلالت بر چه حکمی از احکام پنجگانه دارند؟ پس با بررسی آیات و روایات و همچنین بررسی مبانی دلالت الفاظ، باید نتیجه مطلوب حاصل گردد. فقهای امامیه نیز از واژه کره و مشتقات آن در فتاوا و عبارات خودشان استفاده کرده اند اما کشف مراد آن ها از استعمال این ماده مورد بحث در این نوشتار نیست چرا که خارج از محل بحث است و کمکی در دست یابی به نتیجه مطلوب نمی کند. اقوال مختلفی توسط فقها مطرح شده است. برخی مراد از آن را کراهت، برخی حرمت و برخی دیگر مجمل می دانند. همچنین در بین فقها کسانی هستند که تفصیلی در معنای مراد از ماده کره داده اند و یکی از دو معنای حرمت یا کراهت را به صورت مطلق نپذیرفته اند. با توجه به بررسی های انجام شده مراد شارع از استعمال ماده کره در روایات برای ما مجمل است و اگر قرینه ای در کلام وجود نداشته باشد نمی توان حکمی فقهی از بیان این واژه در کلمات ایشان به دست آورد. چرا که از نظر لغوی بیش از معنای عدم اراده و مبغوضیت به نحو مطلق را دلالت ندارد و همچنین دلیل معتبری وجود ندارد که عدم اراده شارع را به معنای مبغوضیت به نحو کراهت یا حرمت دانست. همچنین قدر متیقنی در مسئله وجود ندارد که حداقل حکم کراهت از استعمال آن استفاده شود.

کلیدواژه ها:

کراهت ، الفاظ متشابه فقهی ، الفاظ نهی ، مفهوم شناسی فقهی