تدوین برنامه تنظیم هیجان خانواده محور و بررسی اثربخشی آن بر سازگاری اجتماعی، عاطفی و تحصیلی نوجوانان تیزهوش در معرض آسیب مشکلات هیجانی و رفتاری

سابقه و هدف: نوجوانان تیزهوش به طور مشخص در معرض آسیب مشکلات هیجانی و رفتاری قرار دارند. هدف از پژوهش حاضر، تدوین برنامه تنظیم هیجان خانواده محور و بررسی اثربخشی آن بر سازگاری اجتماعی، عاطفی و تحصیلی نوجوانان تیزهوش است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل و یک مرحله پیگیری (۳ ماه) بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی نوجوانان تیزهوش مشغول به تحصیل متوسطه دوم در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۳ در استان کردستان شهرستان مریوان بود. تعداد ۳۰ نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، به عنوان گروه نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵) و کنترل (۱۵) گمارده شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه سازگاری دانش آموزان، تست هوش تهران استنفورد- بینه و سیاهه رفتاری آخنباخ بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره در نرم افزار SPSS نسخه ۲۸ استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که برنامه تنظیم هیجان خانواده محور بر سازگاری اجتماعی، عاطفی و تحصیلی نوجوانان تیزهوش در معرض آسیب مشکلات هیجانی و رفتاری اثربخش بود (۰/۰۵p<). نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی برنامه تنظیم هیجان خانواده محور بر سازگاری نوجوانان تیزهوش در معرض مشکلات هیجانی و رفتاری پیشنهاد می شود متخصصان، درمانگران و معلمان از برنامه تنظیم هیجان خانواده محور با هدف افزایش سازگاری نوجوانان تیزهوش در معرض مشکلات هیجانی و رفتاری استفاده کنند.

کلیدواژه ها:

Adjustment ، Gifted ، Emotional and behavioral problems ، Emotion regulation program ، برنامه تنظیم هیجان ، سازگاری ، تیزهوشان ، مشکلات هیجانی و رفتاری